ใกล้เข้าเทศกาลวันสารทจีนขึ้นมาทุกที เชื่อว่ายังมีอีกหลายคนที่มีงงกันบ้าง มีวันตรุษจีนแล้วทำไมยังมีวันสารทจีนอีก และวันสารทจีนสำคัญยังไง? คนไทยแท้ไหว้ได้มั้ย?? ไม่ต้องงงอีกต่อไปค่ะ ตรงนี้มีคำตอบ วันนี้ Wongnai ขอเปิดคู่มือไหว้สารทจีน ไหว้ยังไงให้มงคลแถมอากงอาม่าแฮปปี้ พร้อมบอกเคล็ดลับตั้งแต่การเตรียมของไปจนถึงการจัดโต๊ะไหว้ บอกเลยว่าละเอียดยิบ! ทำถูกต้องตามนี้มีแต่รวยกับปัง !! พร้อมแล้วตามมาดูกันเลยค่ะ
คู่มือไหว้สารทจีน
ก่อนที่จะไหว้ 'สารทจีน' เรามารู้จักความหมายของวันสารทจีนก่อนค่ะ จริง ๆ แล้วการไหว้สารทจีนเป็นวันที่ลูกหลานชาวจีนแสดงความกตัญญูต่อบรรพบุรุษโดยการเซ่นไหว้ ตามตำนานความเชื่อว่าเป็นเวลาที่ประตูนรกเปิดให้บรรดาภูติผีเร่ร่อนออกมารับส่วนบุญตามสถานที่ต่าง ๆ โดยตามปฏิทินจันทรคติ วันสารทจีนจะตรงกับวันที่ 15 เดือน 7 ของปฏิทินจีน ซึ่งในปีนี้จะตรงกับ วันที่ 30 สิงหาคม นี้ค่ะ
เมื่อรู้จักความหมายของวันสารทจีนแล้ว ขั้นตอนต่อไปเราก็มาเตรียมของไหว้กันเลยค่ะ โดยของไหว้จะแบ่งเป็น 3 ชุดด้วยกัน นั่นก็คือของไหว้สำหรับไหว้เจ้าที่ ของไหว้สำหรับไว้บรรพบุรุษ และของไหว้สำหรับสัมภเวสี ซึ่งแต่ละชุดก็จะมีสิ่งที่ต้องเตรียมและขั้นตอนการไหว้ที่แตกต่างกัน มาดูกันดีกว่าว่าต้องใช้อะไรบ้าง
ของไหว้วันสารทจีนสำหรับไหว้เจ้าที่
เริ่มด้วย ชุดสารทจีนสำหรับไหว้เจ้าที่ สิ่งที่ต้องรู้คือเราจะต้องทำการไหว้ตอนเช้า โดยจะทำในช่วงเวลา 7-8 โมง ซึ่งการไหว้เจ้าที่จะประกอบไปด้วยอาหารคาว -หวาน ขนมที่นิยมนำมาไหว้ส่วนใหญ่เป็นขนมถ้วยฟู, กุยช่าย, ขนมเทียน, ขนมเข่ง ที่สำคัญเลยต้องมีจุดสีแดงแต้มไว้ตรงกลางขนมเป็นสิริมงคล และควรจะมีน้ำชา, ผลไม้, เหล้าจีน, หรือกระดาษเงิน-กระดาษทอง ตามสมควร
ของไหว้วันสารทจีนสำหรับไหว้บรรพบุรุษ
ในส่วนของการเตรียมของไหว้วันสารทจีนสำหรับไหว้บรรพบุรุษ สามารถจัดคล้ายกับของไหว้เจ้าที่ แต่อาจเพิ่มกับข้าวที่บรรพบุรุษของเราชอบทาน ข้าวสวย น้ำชา โหงวแซ / ซาแซ หรือเนื้อสัตว์ 5 / 3 ชนิด ประกอบไปด้วย เป็ด ไก่ หมู กุ้ง และปลา (หรือเป็นเนื้อสัตว์ชนิดอื่นได้ตามสะดวก) โดยจะจัดชุดตามจำนวนของบรรพบุรุษหรือจัดตามที่ลูกหลานรับประทานได้ ส่วนของหวานจะมีขนมเทียน ขนมเข่ง ผลไม้ 5 ชนิด และกระดาษเงิน-กระดาษทอง
ชุดไหว้วันสารทจีนสำหรับสัมภเวสี
การเตรียม ชุดสารทจีนสำหรับไหว้สัมภเวสี ประกอบไปด้วยของคาว-หวาน ผลไม้ และกระดาษเงิน-กระดาษทองตามต้องการ ซึ่งการไหว้สัมภเวสีนั้นหมายถึง การบอกกล่าวเชิญดวงวิญญาณเร่ร่อน ดวงวิญญาณไม่มีญาติ มารับเครื่องเซ่นไหว้ ซึ่งเชื่อว่าเป็นการทํากุศลรูปแบบหนึ่ง โดยต้องทำการไหว้นอกบ้าน หรือในที่กลางแจ้งให้พ้นจากอาณาเขตรั้วบ้าน และสิ่งของที่เตรียมไว้ทุกอย่างจะต้องวางอยู่ด้วยกันในชุดเซ่นไหว้บนพื้น
ความหมายของไหว้ (อาหารคาว)
นอกจากการเตรียมของไหว้แล้ว เราก็ต้องรู้ถึงความหมายของของไหว้ด้วยค่ะ ตามความเชื่อของคนจีนแล้ว อาหารทุกอย่างที่ถูกนำมาเป็นของไหว้นั้น ล้วนมีความหมายที่ซ่อนอยู่และเป็นสิริมงคลทั้งสิ้น เรามาดูกันดีกว่าว่าของไหว้แต่ละชนิดนั้นมีความหมายอะไรซ่อนอยู่บ้าง
ไก่ หมายถึง ความเจริญรุ่งเรืองและก้าวหน้าในหน้าที่การงาน เชื่อกันว่าไก่มีมงคล 2 ประการ "หงอนไก่" สื่อได้ถึงความก้าวหน้า และ "การขัน" แสดงถึงหน้าที่การงาน
เป็ด หมายถึง ความสะอาด บริสุทธิ์ และมีความสามารถที่เก่งรอบด้าน
หมู หมายถึง ความอุดมสมบูรณ์ มั่งคั่ง คนจีนเชื่อว่าเมื่อเซ่นไหว้ด้วยหมูจะไม่อดอยาก มีกินมีใช้ตลอดไป
ปลา หมายถึง โชคลาภ ความสำเร็จ เชื่อว่าการเซ่นไหว้ด้วยปลาเพื่อให้มีเงินเหลือกินเหลือใช้ ไม่อดอยาก กุ้ง หมายถึง การเสริมบารมี เป็นสิริมงคลกับชีวิต เปรียบเหมือนหัวกุ้งที่ดูใหญ่ มีก้าม ให้ความรู้สึกถึงอำนาจวาสนา
ความหมายของไหว้ (ขนมมงคล)
สำหรับขนมมงคลเป็นของไหว้สำคัญที่ขาดไม่ได้เลยค่ะ นอกจากความอร่อยที่หลายคนชอบทานแล้ว ขนมมงคลแต่ละชนิดยังมีความหมายซ่อนอยู่อีกด้วย
ขนมเข่ง หมายถึง การเจริญเติบโตทางหน้าที่การงาน และชีวิตที่หอมหวาน
ขนมเทียน หมายถึง การมีชีวิตที่ดี ราบรื่น รุ่งเรืองสว่างเหมือนแสงเทียน
ขนมถ้วยฟู หมายถึง ชีวิตที่เจริญงอกงาม เฟื่องฟู รํ่ารวย
ขนมกุยช่าย หมายถึง การมีชีวิตที่ยืนยาว อายุยืนยาวเปรียบเหมือนต้นกุยช่าย
ซาลาเปาหรือหมั่นโถว หมายถึง การห่อโชคลาภหรือเงินทอง อุดมสมบูรณ์ ขนมเปี๊ยะ หมายถึง ความสมบูรณ์ สมหวัง ความหมายของไหว้ (ผลไม้มงคล)
ผลไม้มงคลก็เป็นอีกหนึ่งของเซ่นไหว้ยอดนิยม ส่วนมากจะนิยมใช้ผลไม้ 3-5 ชนิด และจะเลือกผลไม้ที่มีความหมายมงคล เรามาดูกันดีกว่าจะมีผลไม้ชนิดไหนที่นิยมนำมาไหว้กันบ้าง และมีความหมายอย่างไร
ส้ม หมายถึง ความโชคดี ร่ำรวยเงินทอง สิริมงคล
กล้วย หมายถึง ความสำเร็จ มั่งมีโชคลาภ และมีลูกหลานเต็มบ้าน
สับปะรด หมายถึง เรียกเงินทอง โชคลาภ เจริญรุ่งเรือง
องุ่น หมายถึง ความเจริญงอกงาม
แก้วมังกร หมายถึง ความอุดมสมบูรณ์ อํานาจ
แอปเปิล หมายถึง การมีชีวิตที่สงบสุข เชื่อว่าจะช่วยปัดเป่าโรคภัยไข้เจ็บต่าง ๆ ออกไป และส่งให้สุขภาพแข็งแรง
สาลี่ หมายถึง โชคลาภ ความมั่นคงมั่งคั่ง เชื่อว่าจะช่วยให้ครอบครัวประสบแต่เรื่องดี ๆ เงินทองไหลมาเหมือนสีทองของสาลี่
ลูกพลับ หมายถึง ความมั่นคงหนักแน่น โชคลาภ ชีวิตราบรื่น รอดพ้นจากอุปสรรค ทับทิม หมายถึง ความสามัคคี แบ่งปัน เชื่อว่าจะทำให้ครอบครัวอบอุ่น ช่วยเหลือกันในหมู่ญาติพี่น้อง
การจัดโต๊ะของไหว้สำหรับไหว้เจ้าที่ / ตี่จู่เอี๊ย
เมื่อเรารู้ถึงความหมายและของที่ต้องจัดเตรียมกันแล้ว ขั้นตอนการจัดโต๊ะของไหว้ก็มีความสำคัญไม่แพ้กันค่ะ ไม่ใช่ยกมือไหว้แล้วเสร็จนะ เพื่อความปัง เราต้องศึกษาการจัดโต๊ะของไหว้ที่ถูกต้องกันด้วย
ตำแหน่งของการจัดโต๊ะสำหรับไหว้เจ้าที่ ให้เริ่มจากตำแหน่งตรงกลางด้านหน้าสุดสำหรับวางกระถางธูป ถัดมาที่ด้านซ้ายและขวาเป็นตำแหน่งสำหรับแจกันดอกไม้และเทียนแดง แถวถัดลงมาด้านหน้าตรงกับเจ้าที่เป็นที่วางของถ้วยน้ำชา/เหล้า และแถวรองลงมาจะเป็นของคาว ขนม ผลไม้ ชุดกระดาษไหว้เจ้าที่ เรียงลงมาตามลำดับ
การจัดโต๊ะของไหว้สำหรับไหว้บรรพบุรษ
ตำแหน่งการจัดโต๊ะสำหรับไหว้บรรพบุรุษนั้น เริ่มจากตำแหน่งตรงกลางด้านบนสุด เป็นตำแหน่งสำหรับวาง เหล้า น้ำชา แจกันดอกไม้ เทียนแดง ข้าวสวยพร้อมตะเกียบและกับข้าว ถัดลงมาเป็นตำแหน่งของชุดของคาว ให้กระถางธูปปักธูปใหญ่อยู่ตรงกลาง วางของคาว ผลไม้มงคล ขนม และกระดาษเงิน-กระดาษทอง ตามลำดับ
เคล็ดลับในการไหว้สารทจีน
1. การไหว้เจ้าที่ นิยมไหว้ในช่วงเช้าประมาณ 7-8 โมง ควรมีอาหารคาวและหวาน พร้อมด้วยผลไม้มงคล, น้ำชา, กระดาษเงินและกระดาษทองตามสมควร
2. การไหว้บรรพบุรุษ ของไหว้จะคล้ายกันกับชุดไหว้เจ้าที่ เพียงแต่จะเพิ่มอาหารที่บรรพบุรุษของเราชอบรับประทาน พร้อมด้วยซุป หรือน้ำแกงใส่ จัดวางพร้อมช้อมส้อมและถ้วยชาม
3. ดวงวิญญาณเร่เร่อน ต้องไหว้นอกบ้าน เพิ่มเหล้าขาว เส้นหมี่ (หรือข้าว) น้ำชา และกระดาษเงิน-กระดาษทองแบบเฉพาะเรียกว่า 'อ่วงแซจิว' เชื่อว่าเป็นใบเบิกทางสวรรค์สำหรับวิญญาณเร่ร่อนผู้ล่วงลับ เข้าไปในชุดไหว้
จบไปแล้วกับคู่มือไหว้สารทจีน ไม่ได้ยากอย่างที่คิดเลยใช่มั้ยล่ะคะ เชื่อว่าทุกคนน่าจะได้รู้จักความหมายของการไหว้สารทจีนมากขึ้น ซึ่งเป็นประเพณีที่ชาวจีนหรือชาวไทยเชื้อสายจีนปฏิบัติสืบทอดกันมาอย่างยาวนาน ทั้งด้วยเรื่องความเชื่อ ความเป็นสิริมงคล รวมไปถึงการระลึกนึกถึงบรรพบุรุษ ทั้งนี้การไหว้ย่อมเปลี่ยนไปตามยุคสมัย เราสามารถปรับลดได้แล้วแต่กำลังทรัพย์และความสะดวกเลยค่ะ ไม่เพียงแต่ลูกหลานชาวจีนเท่านั้นที่ไหว้ได้ หากเราเป็นคนไทยที่ศรัทธาสิ่งศักดิ์สิทธิ์ตามธรรมเนียมจีนก็ย่อมไหว้ได้เช่นเดียวกันค่ะ
อ่านบทความอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้องต่อได้ที่..
