ไม่ว่าจะทำธุรกิจใดก็ตาม รวมถึงกิจการร้านอาหารก็เช่นกัน จุดประสงค์หลักคงหนีไม่พ้น “ขายของได้”ให้มีลูกค้าเข้า ซื้อเยอะ จะได้ทำกำไรมาก หลายคนพยายามสรรหากลเม็ดเด็ด เคล็ดลับการตลาดที่ไม่เหมือนใคร เอามาใช้กับกิจการตัวเอง แต่ความจริงแล้วยังมีอยู่ หนึ่งกลยุทธ์พื้นฐานที่ชื่อสั้น จำง่าย อีกทั้งยังครอบคลุมทุกประเด็นสำคัญที่จะช่วยดึงดูดลูกค้าและเพิ่มยอดขายอย่าง “4P” แนวคิดการตลาดสุดคลาสสิก เข้าใจหลักการ เปิดร้านอะไรก็รุ่ง!
4P Marketing Mix คืออะไร?
ก่อนที่จะอธิบายเรามาทำความรู้จักก่อน ว่าเจ้า 4P คืออะไร และเริ่มต้นได้อย่างไร? 4P หรือ Marketing Mix หรือชื่อภาษาไทยว่า ส่วนผสมการตลาด คือ เครื่องมือหนึ่งซึ่งได้รับการยอมรับอย่างกว้างขวางมาตั้งแต่ปลายทศวรรษ ที่ 1940 จากหนังสือของนักการตลาดชาวอเมริกา ชื่อ E. Jerome McCarthy แต่ละ P หรือแต่ละส่วนผสมการตลาดที่ว่า ได้แก่ Product, Price, Place และ Promotion
ซึ่งต่อมาเมื่อการขายของไม่ใช่แค่การขาย “สินค้า” และบางทีก็เป็นการขาย “บริการ” หรือ “ประสบการณ์” ก็ได้มีการต่อยอดหลักการตลาด 4P เป็นกลยุทธ์ที่ชื่อคล้าย ๆ กันออกมาเพิ่ม เช่น 4C, 7C ซึ่งจริง ๆ เพียงถ้าเข้าใจกลยุทธ์การตลาด 4P เป็นพื้นฐาน ก็จะเข้าใจกลยุทธ์อื่นได้ไม่ยาก
1Product
ส่วนแรกที่สำคัญของ 4P Marketing นั่นก็คือ Product หรือ ของที่เราขาย ซึ่งรวมทั้งหมดไม่ว่าจะเป็นของที่จับต้องรวมถึงหรือบริการ สำหรับร้านอาหารก็เช่น วัตถุดิบที่ใช้ทำอาหาร การครีเอทแต่ละเมนูให้โดนกลุ่มเป้าหมาย และถ้าร้านไหนมีบริการเดลิเวอรี เรื่องบรรจุภัณฑ์ก็เป็นอีกสิ่งที่ควรคิดให้รอบ เช่น จะใช้ถุงหรือกล่อง กล่องกระดาษหรือชานอ้อยจะเหมาะกว่าสำหรับเมนูในร้านเรา ยิ่งช่วงนี้เรื่องการลดขยะพลาสติกเป็นเรื่องที่หลายคนให้ความสำคัญมาก จากที่เคยทำขนมใส่กล่องพลาสติกใส อาจทำเป็นห่อใบตองแล้วผูกเชือกกล้วยดีไหม? ฯลฯ สิ่งเหล่านี้รวมถึงการให้บริการแก่ลูกค้าทั้งหมดล้วนอยู่ในเรื่อง Product ทั้งสิ้น
สำหรับการวิเคราะห์ 4P ข้อนี้ทุก Product ในร้านของเราต้องมีคุณภาพ เป็นสิ่งที่ตอบสนองความต้องการลูกค้าได้ และถ้าจะให้เลิศขึ้นอีกก็ควรมีจุดขายที่แตกต่างจากเจ้าอื่น ทำให้ลูกค้าตัดสินใจซื้อ ที่สำคัญจะต้องรักษามาตรฐานให้คงที่ หรือจะเปลี่ยนก็ควรจะต้องพัฒนาขึ้นเรื่อย ๆ
การจะจัดการ Product ในร้านอาหารให้ดีอยู่เสมออาจต้องพึ่งหลายส่วน เช่น ระบบจัดการวัตถุดิบที่ดี การเลือกสรรค์หรือกำหนดเมนูอาหารให้ตรงกับกลุ่มเป้าหมาย การวาง SOP และเทรนด์พนักงานอย่างสม่ำเสมอให้บริการลูกค้าอย่างดี เป็นต้น
2Price
4P ข้อถัดมาคือ Price หรือ การตั้งราคา ซึ่งส่งผลต่อการตัดสินใจซื้อของลูกค้า การตั้งราคาให้เหมาะสมต้องดูจากหลายปัจจัย เช่น ต้นทุน กลุ่มลูกค้าของเรา ลักษณะ Product ไปจนถึงการเปรียบเทียบราคากับคู่แข่ง หรือถ้าคุณยังเป็นเจ้าของร้านมือใหม่ ก็สามารถไปส่องแผนคำนวณต้นทุนร้านอาหารก่อนเริ่มลงสนามจริงก็ได้
เทคนิคการตั้งราคาให้โดนใจลูกค้า โดยทั่วไปมักทำให้รู้ค่ารู้สึกคุ้มค่า แต่นั่นไม่ได้หมายความว่าต้องตั้งให้ราคาถูกกว่าเจ้าอื่น ๆ แม้ว่าของราคาถูกอาจจูงใจให้คนที่ต้องการประหยัด หันมาอยากซื้อของของเรามากกว่า แต่ในอีกทางหนึ่ง ของราคาแพงก็เสริมสร้างภาพลักษณ์บางอย่างให้สินค้าหรือบริการของเราได้ จนทำให้ลูกค้าได้รับความ “คุ้ม” ในด้านที่ช่วยเติมเต็มความรู้สึกของเขา
3Place
ถัดมาเป็น Place คือ ช่องทางการขาย ซึ่งแน่นอนว่าปัจจุบันไม่ได้จำกัดอยู่แค่หน้าร้านอีกต่อไปแล้ว แต่ยังรวมถึงช่องทางออนไลน์ต่าง ๆ เช่น แพลตฟอร์มเดลิเวอรี โซเชียลมีเดีย ซึ่งลูกค้าสามารถเข้ามาสั่งอาหารได้
มีหลายคนเข้าใจผิดว่าหลักการตลาด 4P คือ การวิเคราะห์แต่ตัวสินค้าเท่านั้น แต่การมีช่องทางการขายก็เป็นส่วนช่วยเพิ่มโอกาสให้เข้าสู่ลูกค้าหลายกลุ่ม แต่สิ่งที่ต้องคำนึงถึงควบคู่กันก็คือ ระบบการจัดการ ที่จะทำให้ลูกค้าทุกคนได้รับการบริการที่รวดเร็วและมีคุณภาพ เทคนิคสำคัญคือต้องคอยอัปเดตความรู้อยู่ตลอดว่ามีช่องทางใหม่ ๆ อะไรมาบ้าง ใช้แต่ละช่องทางให้เกิดประโยชน์ เพื่อจะได้เตรียมตัวไว้ล่วงหน้า หรือทำความเข้าใจ Insight ของฐานลูกค้าที่ใช้ช่องทางนั้น ๆ ได้ถูกต้อง อย่าง Wongnai POS ที่มีระบบการจัดการร้านแบบครบวงจร ทั้งการรับออร์เดอร์ จัดการโต๊ะ รวมไปถึงการปิดยอดขายได้อย่างแม่นยำ
4 Promotion
Promotion คือ การส่งเสริมการขาย หรือการทำสิ่งใดก็ตามให้ Product ขายได้มากขึ้น เช่น การทำโฆษณา การลดราคาเฉพาะช่วงเวลาพิเศษ การทำเมนูพิเศษ จัดเซตอาหาร ฯลฯ ซึ่งคิด Promotion ออกมาแล้ว อีกสิ่งที่จะต้องทำไปด้วยกันก็คือการสื่อสารสู่ลูกค้าอย่างทั่วถึง
ถ้าในสมัยก่อนหลายคนอาจคุ้นเคยกับการแจกใบปลิว หรือทำป้ายโฆษณาในร้าน แต่เดี๋ยวนี้ง่ายขึ้นมาก ๆ เมื่อมีช่องทาง Social Media ที่ทำให้สื่อสารได้รวดเร็ว และกำหนดกลุ่มลูกค้าได้ อยากได้ลูกค้าที่อยู่ย่านไหน? มีความสนใจอะไร? ก็สามารถกำหนดได้หมด รวมไปถึงแพลตฟอร์มก็เป็นทั้งช่องทางจำหน่ายสินค้า บริการส่ง และพื้นที่โฆษณาด้วย เช่น LINE MAN ลงขายในนี้แล้ว อยากปรับเปลี่ยนเมนู ทำโปรโมชั่นพิเศษต่าง ๆ หรือโปรโมทร้าน ก็ทำได้ง่ายทันใจ ถ้ายังเห็นภาพไม่ชัดสามารถไปส่อง 6 เคล็ดลับ เพิ่มยอดขายอาหารเดลิเวอรีรับรองออเดอร์เข้าไม่หยุดแน่นอน
เพื่อน ๆ หลายคนคงเข้าใจมากขึ้นแล้วใช่ไหมว่า 4P คืออะไร? และต้องมีหลักการวิเคราะห์แบบไหน? เรียกได้ว่าเป็น 4 ส่วนผสมการตลาดที่สำคัญของการประกอบธุรกิจ ทั้ง Product, Price, Place และ Promotion เป็นสิ่งที่เจ้าของธุรกิจควรให้ความสำคัญเท่า ๆ กัน และการจะปรับ P ตัวใดตัวหนึ่ง ก็จะต้องถึงคำถึงนึงอีก 3 ตัวที่เหลือด้วย
ไม่ได้มาแนะนำทฤษฎีเฉย ๆ Wongnai for Business ยังมี Wongnai POS เป็นตัวช่วยให้เจ้าของกิจการร้านอาหารทุกคนสามารถเก็บข้อมูลการขายที่มีประโยชน์ เพื่อปรับโน่นนิด นี่หน่อย ให้ดีขึ้นตามหลักการตลาด 4P ได้อย่างมีประสิทธิภาพ นอกจากนี้ยังช่วยให้จัดการระบบต่าง ๆ ได้สะดวกยิ่งขึ้น และอย่าลืมกดไลก์ พร้อมติดตามกดฟอลโลวเพจ Wongnai for Business กันไว้ เพื่อไม่ให้พลาดทุกเรื่องน่ารู้เกี่ยวกับการทำร้าน และเทคนิคการบริหารจากประสบการณ์จริงของผู้ประกอบการ
กรณีตัวอย่างการจัดการที่เกี่ยวกับกลยุทธ์ 4P มีให้อ่านอีก
