เมื่อเวียนมาถึงวันพระ วันสำคัญทางศาสนาหรือวันธรรมดา ๆ วันหนึ่งที่จิตใจอันบริสุทธิ์ปราถนาจะทำบุญ สิ่งแรกที่คิดถึงคงไม่พ้นการทำบุญทำทาน ไม่ว่าจะเป็นการตักบาตรหน้าบ้านหรือการเข้าวัดถวายสังฆทานตามกำลังศรัทธา ครั้งนี้ Wongnai จึงตั้งจิตศรัทธาจัดชุดถวายสังฆทานในงบไม่เกิน 500 บาท โดยจัดชุดแยกเป็นหมวดหมู่ประเภทหลักได้แก่ ข้าวของเครื่องใช้ที่จำเป็นต่อพระสงฆ์ ของกิน - อาหารแห้ง เครื่องดื่ม และยารักษาโรคขั้นพื้นฐาน
1รู้หรือไม่...สังฆทานมาจากไหน?
เชื่อหรือไม่ว่าการถวายสังฆทานนั้นมีมาตั้งแต่สมัยพุทธการครั้งที่พระพุทธเจ้ายังทรงพระชมน์อยู่เลยค่ะ พระมาตุฉา (น้าหรือป้า) ของพระองค์ทรงทอจีวรเพื่อนำมาถวาย แต่พระพุทธเจ้าได้ปฏิเสธ และตรัสให้นำไปถวายแก่กองกลางคณะสงฆ์ เพราะจะได้อานิสงฆ์มากกว่า และเป็นการกระจายปัจจัยวัตถุแก่คณะสงฆ์ทั้งปวงโดยไม่จำกัดเพียงรูปใดรูปหนึ่ง จากคำกล่าวนี้พุทธศาสนิกชนจึงนิยมทำบุญด้วยการถวายสังฆทานเป็นต้นมา
2สังฆทานคืออะไร
สังฆทาน แยกคำได้ว่า “สังฆะ” แปลว่า หมู่หรือกลุ่ม หมายถึงส่วนรวม และ “ทาน” แปลว่าการให้ ความหมายโดยรวมคือ ถวายเป็นของสงฆ์ เป็นทานที่ตั้งใจถวายแก่พระสงฆ์โดยไม่เจาะจงรูปใดรูปหนึ่งให้เป็นของส่วนรวม โดยจะถวายอะไรก็ได้ที่เหมาะสมกับชีวิตสมถะของพระภิกษุสงฆ์ตามกำลังทรัพย์และกำลังศรัทธา ไม่จำเป็นว่าต้องเป็นชุดสังฆทานในถังสีเหลืองที่เราเห็นทั่วไปตามร้านสังฆทานเท่านั้น เราสามารถเลือกซื้อสิ่งของถวายและนำมาจัดเป็นชุดเองได้
3การจัดชุดสังฆทาน
อย่างแรกต้องเริ่มจากจิตใจอันบริสุทธิ์ตั้งใจทำบุญทำทานอุทิศส่วนกุศล จากนั้นจึงทำการเตรียมชุดสังฆทานตามกำลังทรัพย์ แล้ว 500 บาท จัดชุดสังฆทานอะไรได้บ้างล่ะ? เมื่อหลายปีก่อนมีข่าวออกดังคึกโครมว่าชุดสังฆทานที่ทางร้านค้าจัดขายเต็มไปด้วยสิ่งของที่ไม่ได้มาตรฐานบ้างหรือหมดอายุบ้าง และเพื่อเป็นการหลีกเลี่ยงเรื่องเหล่านี้ การจัดสังฆทานเองก็คงเป็นทางออกที่ดีไม่น้อย รวมทั้งเรายังสามารถจัดสรรให้อยู่ในกำลังทรัพย์ได้อีกด้วย โดยในงบ 500 บาท เราสามารถจัดสังฆทานอะไรได้บ้าง ตามมาดูกันเลย
3.1 สังฆทานสายเครื่องอุปโภค
ใครถนัดถวายข้าวของเครื่องใช้คงต้องพิถีพิถันในการเลือกของเสียหน่อย เพราะเครื่องอุปโภคบางชนิดจะมีราคาสูงถึงหลักร้อย เราจึงควรเฉลี่ยสิ่งของที่จำเป็นต่อพระภิกษุสงฆ์ให้ได้หลากหลาย เช่น ไฟฉาย เปรียบเสมือนแสงสว่างไสวถึงชาติหน้า (30 บาท), ธูปเทียน สำหรับจุดบูชา (20 บาท), มีดโกน (20 บาท) สำหรับโกนผมในวันโกน, ไม้ขีดไฟหรือไฟแช็ก สำหรับจุดไฟต่าง ๆ (10 บาท), เครื่องเขียน เป็นอุปกรณ์เพื่อการใช้งานต่าง ๆ (ดินสอ 2 แท่ง 10 บาท), หนังธรรมะหรือหนังสือให้ความรู้เพื่อการศึกษา (30 บาท), เครื่องนุ่งห่ม (219 บาท) ไว้เป็นเครื่องนุ่งห่มสำหรับพระภิกษุ, รองเท้าแตะ (70 บาท) เพื่อการใช้งานในชีวิตประจำวัน และ ร่ม (90 บาท)
รวม 10 อย่าง 499 บาท
3.2สังฆทานสายของกิน
สำหรับนักกินผู้ปราถนาจะทำบุญในสิ่งที่ตัวเองถนัดก็ต้องเป็นการถวายสังฆทานสายของกินนี่แหละ โดยในงบ 500 บาท จะได้ทั้งความหลากหลายและปริมาณเลยทีเดียว แต่ทั้งนี้ทั้งนั้นจะมากจะน้อยก็ไม่สู้ใจอันบริสุทธิ์ในการทำบุญ ของบริโภคที่สามารถนำมาจัดชุดสังฆทานได้ เช่น อาหารแห้งต่าง ๆ อย่างมาม่า (2 ซอง ซองละ 6 บาท), โจ๊กสำเร็จรูป (1 แพ็ก 3 ถ้วย 49 บาท), ทูน่าในน้ำสลัด 48 บาท, ผลิตภัณฑ์ปลากระป๋อง (2 กระป๋อง กระป๋องละ 18 บาท) , น้ำพริกแห้งสำเร็จรูป (2 ถ้วย ถ้วยละ 20 บาท), ผักกาดดองกระป๋อง (2 กระป๋อง 30 บาท), เครื่องดื่มช็อกโกแลตมอลต์ (1 ถุง 33 กรัม 99 บาท), กาแฟสำเร็จรูป (1 ถุง 22 กรัม 28 บาท) น้ำผลไม้ (1 แพ็ก 3 กล่อง 45 บาท), ชาสำเร็จรูป (1 กระป๋อง 200 กรัม 70 บาท), เครื่องดื่มสมุนไพร (5 บาท)
รวม 10 ชนิด 462 บาท
3.3สังฆทานสายยารักษาโรค
เพราะพระภิกษุสงฆ์ก็คือมนุษย์ผู้หนึ่งซึ่งสามารถเจ็บไข้ได้ป่วย ด้วยความเชื่อว่าหากเราถวายยารักษาโรคจะช่วยให้ร่างกายไม่เจ็บป่วย สำหรับคนที่ร่างกายอ่อนแอจึงขอแนะนำสังฆทานสายยารักษาโรคขั้นพื้นฐาน ได้แก่ ยาฟ้าทะลายโจรชนิดเม็ด (20 บาท), ยาหม่อง (10 บาท), ยาลดกรดและเคลือบแผลในกระเพาะชนิดน้ำ (45 บาท), ยาลดกรดและเคลือบแผลในกระเพาะชนิดเม็ด (10 บาท), โลชั่นคาลาไมน์ (35 บาท), ยาพาราเซตามอล (10 บาท), ยาขมชนิดแคปซูล (25 บาท), ยาหอม (25 บาท), ยาใส่แผล (40 บาท), ขมิ้นชันชนิดเม็ด ช่วยบรรเทาท้องอืด ท้องเฟ้อ (20 บาท), เทปแต่งแผล (25 บาท), ยาขมชนิดเม็ด (25 บาท), ครีมบรรเทาอาการปวดกล้ามเนื้อ (50 บาท), ยาผงถ่าน (2 ซอง ซองละ 25 บาท), ยาน้ำแก้ไอ (35 บาท), เกลือแร่ (5 ซอง ซองละ 5 บาท), ผ้าก๊อตซ์ (10 บาท) และแอลกอฮอล์สำหรับฆ่าเชื้อโรค (15 บาท)
รวม 18 อย่าง 475 บาท
นอกจากสังฆทานทั้ง 3 สายหลัก ๆ แล้ว ยังมี “สิ่งของที่ไม่ควรถวายเป็นสังฆทาน” ด้วยความไม่เหมาะสมต่าง ๆ เช่น บุหรี่ เครื่องดื่มชูกำลัง สเปรย์กำจัดยุง (เป็นการฆ่าสัตว์ตัดชีวิต) เป็นต้น และเมื่อได้ชุดสังฆทานในงบ 500 บาท มาแล้วก็มุ่งหน้าเดินทางไปยังวัดที่สะดวก เข้าถวายสังฆทานได้ตลอดวัน แต่ไม่ควรเกิน 16.00 น. เนื่องจากเป็นเวลาทำวัตรเย็น ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับแต่ละวัดด้วย และไม่ควรถวายชุดสังฆทานอาหารหลังจาก 12.00 น. เพราะเลยเวลาฉันเพลแล้ว
**ราคาเครื่องอุปโภค บริโภคและยารักษาโรคขึ้นอยู่กับแต่ละร้านค้าที่ซื้อมา
4คำกล่าวถวายสังฆทาน
เมื่อจุดธูปเทียนบูชาพระรัตนตรัยด้วยธูป 3 ดอก เทียน 2 เล่ม กล่าวภาษาบาลี แล้วกราบพระ จากนั้นพระสงฆ์จึงกล่าวคำอาราธนาศีล ตามด้วยกล่าวคำถวายสังฆทานดังนี้
“อิมานิ มะยัง ภันเต, ภัตตานิ, สะปะริวารานิ, ภิกขุสังฆัสสะ, โอโณชะยามะ, สาธุ โน ภันเต, ภิกขุ สังโฆ, อิมานิ ,ภัตตานิ, สะปะริวารานิ, ปฏิคคัณหาตุ, อัมหากัง, ทีฆะรัตตัง หิตายะ, สุขายะ”
โดยกล่าวคำแปลต่อว่า
“ข้าแต่พระสงฆ์ผู้เจริญ ข้าพเจ้าทั้งหลาย ขอน้อมถวายภัตตาหาร กับทั้งบริวารทั้งหลายเหล่านี้ แก่พระภิกษุสงฆ์ ขอพระภิกษุสงฆ์โปรดรับภัตตาหารกับทั้งบริวารทั้งหลายเหล่านี้ ของข้าพเจ้าทั้งหลาย เพื่อประโยชน์และความสุข แก่ข้าพเจ้าทั้งหลาย สิ้นกาลนานเทอญ”
หากเลยเวลา 12.00 น. ต้องกล่าวคำสังฆทานว่า
“อิมานิ มะยัง ภันเต, กัปปิยะภัณฑานิ, ภิกขุสังฆัสสะ, โอโณชะยามะ, สาธุ โน ภันเต, ภิกขุ สังโฆ, อิมานิ ,ภัตตานิ, สะปะริวารานิ, ปฏิคคัณหาตุ, อัมหากัง, ทีฆะรัตตัง หิตายะ, สุขายะ”
โดยกล่าวคำแปลต่อว่า
“ข้าแต่พระสงฆ์ผู้เจริญ ข้าพเจ้าทั้งหลาย ขอน้อมถวายภัตตาหาร กับทั้งบริวารทั้งหลายเหล่านี้ แก่พระภิกษุสงฆ์ ขอพระภิกษุสงฆ์โปรดรับซึ่งกัปปิยภัณฑ์ทั้งหลายเหล่านี้ ของข้าพเจ้าทั้งหลาย เพื่อประโยชน์และความสุข แก่ข้าพเจ้าทั้งหลาย สิ้นกาลนานเทอญ”
จากนั้นกล่าวว่า “สาธุ” แล้วประเคนสังฆทานแก่พระภิกษุสงฆ์ พระท่านจะกล่าวอนุโมทนา ให้เราตั้งจิตสมาธิแน่วแน่ในการทำบุญเพื่ออุทิศแก่ท่านผู้มีพระคุณ พระท่านจะสวดภาษาบาลีต่อ เราจึงกรวดน้ำไปตามบทสวด เมื่อเสร็จพิธีทั้งหมด จึงนำน้ำที่กรวดไว้ ไปรดลต้นไม้ใหญ่ เป็นอันเสร็จการถวายสังฆทานด้วยใจที่อิ่มล้นไปด้วยความสุข
เห็นไหมคะ ว่าการจัดชุดสังฆทานไม่ได้ยุ่งยากอย่างใดเลย แค่เราตั้งใจทำบุญด้วยจิตใจอันบริสุทธิ์ ถวายสังฆทานตามกำลังทรัพย์และค่านิยมส่วนตัวโดยไม่ขัดกับหลักของสงฆ์ เพียงเท่านี้ก็เพียงพอแล้วค่ะ และแค่การคิดดี ทำดีก็ถือเป็นบุญแล้วล่ะ :) ทำบุญไทยแล้วอย่าลืมทำบุญจีน แต่ถ้ายังงงกับการจัดโต๊ะไหว้เจ้าต้องมาที่ วิธีจัดโต๊ะไหว้เจ้าถูกต้อง อ่านแล้วไหว้ถูกไหว้เป็น ชีวิตเฮง เฮง เฮง และเกร็ดความรู้อื่น ๆ เกี่ยวกับอาหารได้ที่นี่เลย
