โอเค ถึงแม้เราจะบอกว่ามนุษย์มีธรรมเนียมเซ่นไหว้เทพเจ้ามาช้านาน ตั้งแต่อารยธรรมกรีกโบราณ ที่เผาเนื้อสัตว์เพื่อถวายแด่เทพเจ้าซุส เทศกาล "วันแห่งความตาย" ของเม็กซิโกที่จัดโต๊ะโอเฟรนดา ไปจนถึงพิธีไหว้เจ้าของชาวจีนที่เราเห็นกันในตรุษจีนทุกปี ถึงแม้วิธีการและรายละเอียดจะแตกต่างกัน แต่ทั้งหมดสะท้อนจุดร่วมหนึ่ง ความพยายามของมนุษย์ในการเชื่อมต่อกับสิ่งที่เหนือธรรมชาติ และแสดงความเคารพต่อบรรพบุรุษ
แต่เดี๋ยวก่อน... แล้วถ้าสิ่งที่เราไหว้ไม่ใช่เทพเจ้าโบราณ แต่เป็นหุ่นยนต์ ออปติมัสพรหมณ์ จากหนังฮอลลีวูดล่ะ นี่มันเกินการควบคุมไปแล้วรึเปล่านะ ขอบเขตความเชื่อของมนุษย์นั้นอยู่ตรงไหน และควรมีลักษณะแบบไหน?
ล่าสุดมีข่าวฮือฮาในโซเชียล มีคนจำนวนมากพากันไป "บนบาน" และไหว้ "ออปติมัสพรหมณ์" หัวหน้าหุ่นยนต์ทรานส์ฟอร์เมอร์สที่ตั้งอยู่งเวียนถนนข้าวหลาม ตลาดน้อย กรุงเทพฯ โดยบางคนถึงขนาดใช้น้ำมันเครื่องแทนของเซ่นไหว้ ซึ่งถ้ามองในเชิงวัฒนธรรมแล้ว บางคนอาจจะบอกว่ามันแปลก แต่จริง ๆ หากเราย้อนไปดูเทพเจ้าโบราณหลาย ๆ คาแรกเตอร์แล้ว ก็ล้วนแล้วแต่มีแต่ความแปลกกันทั้งนั้น อย่างเช่น เทพเจ้าที่มีรูปร่างมาจาก สุนัข, แมว, นก, เทพแมลงปีกแข็งที่ผลักดวงอาทิตย์ได้, วัวที่แปลงร่างได้ทุกอย่าง ไปจนกระทั่งอวัยวะเพศ มากันขนาดนี้แล้วกุ่นยนต์จะแปลกตรงไหน?
มนุษย์ต้องการ "ตัวกลาง" ในการสื่อสารกับ “บางสิ่ง” ที่มีอำนาจ Customize โชคชะตาเราได้
นักมานุษยวิทยาอธิบายว่า พิธีกรรมเกิดขึ้นเพราะมนุษย์ต้องการ "ตัวกลาง" ระหว่างเรากับสิ่งศักดิ์สิทธิ์ การมีวัตถุหรือการกระทำที่เป็นรูปธรรมช่วยทำให้ "ความเชื่อ" ดูจับต้องได้ขึ้น ลองนึกถึงเวลาที่เราคิดถึงใครสักคน การนึกถึงในหัวอาจให้ความรู้สึกบางอย่าง แต่ถ้าเรามีรูปภาพ ของที่ระลึก รูปปั้นหรือแม้แต่ข้อความที่คนนั้นเคยเขียนให้เรา ความรู้สึกเหล่านั้นจะทวีคูณขึ้นมา การไหว้เจ้าที่กับหุ่นยนต์ที่เราศรัทธามันก็อาจเป็นอีกเรื่องหนึ่ง แต่ประเด็นคือในกรณีนี้เราไม่ได้ศรัทธาในตัวออปติมัส แต่เราแค่เฮโลตามกระแสที่ถูกสร้างโดยผู้ที่เห็นช่องทางในการหาผลประโยชน์จากความงมงายนี้รึเปล่า ?
ความหวังในยุคที่ไม่มีความแน่นอน
มนุษย์ต้องการที่พึ่งเสมอในโลกเต็มไปด้วยความไม่แน่นอนแบบนี้ การพึ่งพาสิ่งศักดิ์สิทธิ์อาจเกิดขึ้นในทุกระดับชนชั้น แต่ในช่วงที่เศรษฐกิจตกต่ำ ความยากจน และความไม่แน่นอนของชีวิตมักทำให้ผู้คนหันไปพึ่งพาความเชื่อมากขึ้น โดยเฉพาะในสังคมที่ระบบรัฐสวัสดิการยังไม่ครอบคลุมหรือขาดความมั่นคงทางเศรษฐกิจ
อย่างที่รู้กันว่ามีบางคนใช้ช่องว่างนี้ในการแสวงหาผลประโยชน์ เช่น การตั้งตนเป็นร่างทรงหรือผู้วิเศษเพื่อเรียกร้องเงินบริจาค การขายวัตถุมงคล หรือแม้แต่การหลอกลวงให้ทำพิธีกรรมที่ไม่มีมูลความจริง การพึ่งพาสิ่งศักดิ์สิทธิ์ควรตั้งอยู่บนพื้นฐานของสติปัญญา และไม่ควรถูกใช้เป็นเครื่องมือในการควบคุมจิตใจหรือกดขี่ผู้คน การเคารพและศรัทธาเป็นสิ่งที่ดี แต่ก็ควรมาพร้อมกับความรู้เท่าทันและการไตร่ตรองเสมอ
แล้วอาหารที่เราเซ่นไหว้ ไปถึงเทพเจ้าจริงไหม?
เอาจริง ๆ ใครก็รู้ว่าอาหารไม่ได้ลอยขึ้นไปถึงสวรรค์ และน้ำมันเครื่องก็คงไม่ได้ซึมเข้าไปเติมพลังให้ออฟติมัส ไพรม์หรอก แต่แก่นแท้ของพิธีกรรมคือ "ความหมาย" ที่อยู่เบื้องหลัง
เหมือนอย่างในอียิปต์โบราณ ชาวอียิปต์เชื่อว่าเทพเจ้าจะได้รับ "พลังงาน" จากอาหารที่ถวาย (และสุดท้ายนักบวชก็เก็บไปกิน) ในขณะที่ในยุคปัจจุบัน อาหารที่ไหว้เจ้านั้นกลายเป็นสิ่งที่เรานำมาแบ่งปันกันในครอบครัว สุดท้ายไม่ว่าจะเป็นการไหว้บรรพบุรุษในตรุษจีน หรือการถวาย "น้ำมันเครื่อง" ให้เจ้าพ่อออฟติมัส ไพรม์ ทุกสิ่งล้วนมีจุดร่วมเดียวกัน คือมนุษย์ต้องการหาความหมายในชีวิต และบางที การที่เราทำสิ่งเหล่านี้ อาจไม่ใช่เพื่อส่งไปหาเทพที่ไหน แต่เป็นการส่งคำปลอบประโลมกลับมาหาตัวเราเอง
อย่าลืมว่า เชื่ออะไรควรมีสติปัญญาควบคู่กับไปด้วยไหม?อาหารที่ถวายไป ถูกนำไปไหน? ทิ้งให้เกิด Food Waste หรือไม่ สินค้าข้าวของต่าง ๆ นั้นทำให้ทรัพยากรโลกเราสิ้นเปลืองโดยใช่เหตุหรือไม่? เรื่องนี้มีเบื้องหลังที่มาที่ไปอย่างไร?
ควรถวายอะไรแก่เทพออปติมัสพรหมณ์ (Powered by A.I.)
เพื่อให้เข้าธีมหุ่นยนต์ เราได้ลองขอความเห็นจาก A.I. ว่าควรถวายอะไรแก่ออปติมัสพรหมณ์ เพื่อให้ศรัทธาของเราส่งพลังไปถึงเทพได้มากที่สุด
“ถ้าต้องถวายอาหารให้ เทพออปติมัสพรหมณ์(Optimus Prime) ซึ่งเป็นผู้นำของเหล่า Autobots ใน Transformers อาหารที่เหมาะสมควรมีความเกี่ยวข้องกับธีมของเขา เช่น เทคโนโลยี โลหะ หรือพลังงาน และควรสื่อถึงความแข็งแกร่ง ความเป็นผู้นำ และความเมตตาของเขา
อาหารที่ควรถวาย
1.น้ำมันเครื่องหรือน้ำมันเชื้อเพลิง (เชิงสัญลักษณ์) Optimus Prime และเหล่า Transformers ใช้พลังงานจาก “Energon” ซึ่งเป็นแหล่งพลังงานหลักของพวกเขา อาจใช้ น้ำมันพืชหรือน้ำมันมะพร้าว เป็นตัวแทนของพลังงาน หรืออาจใช้ เครื่องดื่มเกลือแร่/ชูกำลัง เพื่อสื่อถึงพลังงานที่หล่อเลี้ยง
2.เหล็กหรือโลหะ (เชิงสัญลักษณ์) อาจเป็น คุกกี้รูปฟันเฟือง หรือ ช็อกโกแลตรูปน็อตและโบลต์หมายถึงความแข็งแกร่งและการทำงานร่วมกันของชิ้นส่วนต่าง ๆ
3.สเต็กเนื้อ หรืออาหารโปรตีนสูงแสดงถึงความแข็งแกร่ง อำนาจ และพลังของผู้นำ อาจใช้ เบอร์เกอร์เนื้อหนา ๆ หรือสเต็กชิ้นใหญ่
4.อาหารสีฟ้า-แดง หรือธีม Autobot เช่น เค้กหรือของหวานที่ตกแต่งด้วยสี แดง-น้ำเงิน-ขาว ตามสีของ Optimus Prime หรือจะใช้ ผลไม้สีฟ้าแดง เช่น บลูเบอร์รี่+สตรอว์เบอร์รี่
5.ขนมปัง หรืออาหารที่สื่อถึงความเป็นผู้นำและการเสียสละOptimus Prime เป็นผู้นำที่ยิ่งใหญ่และเสียสละตนเองเพื่อปกป้องผู้อื่น อาจใช้ ขนมปังหรือขนมอบ เป็นตัวแทนของการแบ่งปันและความเมตตา
6.ชาหรือเครื่องดื่มที่ให้ความสงบ Optimus Prime เป็นนักรบที่มีปัญญาและความสงบ อาจถวาย ชาดำ ชาเขียว หรือกาแฟเข้ม ๆ เพื่อสื่อถึงสติปัญญาและการไตร่ตรอง
ถ้าจะทำพิธีจริง ๆ ควรเปิดเพลงธีมของ Transformers ประกอบ เพื่อให้บรรยากาศสมบูรณ์!”
โอเคผู้เขียนวางถุงกาวแปปครับ
#Wongnai #เทพเจ้าออปติมัสพรหมณ์ #ออปติมัสไพรม #ความเชื่อ #เกร็ดความรู้
