นี่คือโพสต์ที่จะพาคุณไปรู้จักกับรางวัลร้านอาหารที่มอบให้ร้านอาหารในประเทศไทย เล่าจบในโพสต์เดียว อาทิ เชลล์ชวนชิม, เปิบพิสดาร, ร้านอาหาร มิชลิน กรุงเทพ 2023, Asia's 50 Best Restaurants 2023, LINE MAN Wongnai Users' Choice 2023 และ The World 50 Best Restaurants
อย่างที่ทราบกันว่า “มิชลินไกด์” ไม่ใช่รางวัลแรกในประเทศไทยที่มอบให้กับร้านอาหาร แต่รางวัลแรกของประเทศไทยเกิดขึ้นเมื่อปี พ.ศ.2504 (ค.ศ.1961) คือ “เชลล์ชวนชิม” โดยม.ร.ว.ถนัดศรี สวัสดิวัฒน์ ซึ่งในปัจจุบันพี่อิงค์ ปินโตเถาเล็ก รับช่วงต่อในการส่งมอบรางวัล
แน่นอนว่า “เชลล์ชวนชิม” ได้แรงบันดาลใจมาจาก “มิชลินไกด์” เล่มแดงนี่แหละ ซึ่งเริ่มในฝรั่งเศสมาตั้งแต่ปีพ.ศ.2443 (ค.ศ.1900) ก่อนให้ดาวมิชลินครั้งแรกในปีพ.ศ.2469 (ค.ศ.1926) จนถึงทุกวันนี้ ต่อมาเราได้เห็น “เปิบพิสดาร”โดยแม่ช้อยนางรำ นามปากกาของคุณอาสันติ เศวตวิมล ที่ให้รางวัลการันตีเช่นกัน เริ่มในปีพ.ศ.2519 (ค.ศ.1976) แต่ในยุคสมัยนั้นคือมีเพียงคุณอาทั้ง 2 ท่าน ตัดสินด้วยต่อมรับรสของตัวเอง แน่นอนว่าคุณอาไม่ได้ไปแค่ 1-2 ครั้ง บางร้านอาหารไปมากกว่านั้น และที่สำคัญคุณอาทั้งสองยังให้คำแนะนำกลับไปยังร้านด้วย กว่าที่แต่ละร้านจะได้ป้าย บอกเลยว่ายากทีเดียว ณ เวลานั้นป้ายของ 2 ได้รับความเชื่อถือค่อนข้างมาก แต่สุดท้ายแน่นอนว่าอยู่ที่ลิ้นใครลิ้นมัน การได้รับป้ายการันตีอาจจะไม่ได้ถูกปากทุกคน
หลังจากยุคนั้นก็เริ่มมีรางวัลที่เป็นระบบระเบียบมากขึ้น โดยมีเกณฑ์ที่แตกต่างกันไปตามแพลตฟอร์มและบริบทของสังคม รวมถึงการเข้ามาของรางวัลระดับโลก เร่ิมจากปีพ.ศ.2556 (ค.ศ.2013) Wongnai ได้เริ่มมอบรางวัลให้กับร้านอาหารต่าง ๆ ภายใต้ชื่อว่า “Wongnai Restaurant Awards” ตามด้วย “Best of Wongnai” ก่อนเปลี่ยนเป็น “Wongnai Users’ Choice” โดยมีการคัดเลือกจากการรีวิว และเรตติ้งร้านอาหารโดยผู้ใช้แอปพลิเคชัน Wongnai ที่มีเรตติ้งเฉลี่ย 4.0 ขึ้นไป และมีจำนวนรีวิว และเรตติ้งเพิ่มขึ้นในแต่ละปี โดยรางวัลนี้เป็นการตัดสินโดยผู้ใช้งานแอปพลิเคชันที่ไม่สามารถใช้เงินซื้อได้ ทาง Wongnai เริ่มทำไกด์บุ๊กขึ้นครั้งแรกในปีพ.ศ.2558 - 2563 (ค.ศ.2015-2020) โดยก่อนหน้านั้นประกาศเพียงในเว็บไซต์และแอปพลิเคชันเท่านั้น
ในปีพ.ศ.2564 (ค.ศ.2021) ได้เปลี่ยนชื่อรางวัลเป็น “LINE MAN Wongnai Users’ Choice” พร้อมเพิ่มยอดออร์เดอร์สั่งอาหารเดลิเวอรีเข้ามาร่วมพิจารณาด้วย ผ่านแอปพลิเคชัน LINE MAN และ Wongnai ที่มีผู้ใช้กว่า 25 ล้านคน โดยคัดเลือกจากร้านอาหารในระบบกว่า 1.3 ล้านร้านอาหาร
ในขณะเดียวกันปีพ.ศ.2556 (ค.ศ.2013) ก็เกิดรางวัลระดับภูมิภาคอย่าง Asia's 50 Best Restaurantsขึ้นมา โดยมีร้านอาหารไทยจำนวนหนึ่งติดอยู่ในลิสต์ด้วย อาทิ Nahm, Gaggan, Eat Me, Sra Bua by Kiin Kiin และ Bo Lan โดยนักชิมในนาม Asia’s 50 Best Restaurants Academy ซึ่งคัดจากผู้ทรงอิทธิพลในอุตสาหกรรมอาหารกว่า 300 คน ทั่วทั้งเอเชีย ที่เคยกินอาหารของร้านต่าง ๆ และเห็นว่าร้านเหล่านี้ควรได้รางวัล แน่นอนว่าตอนนี้ร้านอาหารไทยไปไกลถึง The World 50 Best Restaurants แล้ว โดยปีพ.ศ.2565 . (ค.ศ.2022) มีร้านอาหารจากประเทศไทยติดอยู่ในลิสต์ 50 ร้านอาหารที่ดีที่สุดในโลก อย่างร้าน Sorn ในอันดับที่ 39 โดยเราสามารถลุ้นอันดับของร้านอาหารจากประเทศไทยในระดับเอเชีย Asia’s 50 Best Restaurants 2023 ได้ในวันที่ 28 มีนาคม และระดับโลก The World 50 Best Restaurants 2023 ในวันที่ 20 มิถุนายน
ในปีพ.ศ.2560 (ค.ศ.2017) “มิชลินไกด์” เข้ามายังประเทศไทย แต่เริ่มประกาศ พ.ศ.2561 (ค.ศ.2018) เป็นฉบับแรก โดยมีการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทยเป็นผู้สนับสนุนเป็นระยะเวลา 5 ปี ปัจจุบันต่อสัญญาออกไปแล้ว ครอบคลุมจังหวัด ดังนี้ มิชลินกรุงเทพฯ มิชลินภูเก็ต มิชลินพังงา มิชลินเชียงใหม่ มิชลินอยุธยา มิชลินขอนแก่น มิชลินนครราชสีมา มิชลินอุดรธานี และมิชลินอุบลราชธานี ซึ่งในปีนี้ ค.ศ.2023 รวมอยู่ในมิชลินไกด์ ประเทศไทย โดยมิชกินไกด์มีทีมผู้ตรวจสอบมิชลินที่เราไม่ทราบจำนวนที่แน่ชัดเป็นผู้ชิมและโหวต โดยมีหลักเกณฑ์การประเมินจาก 5 เรื่อง ได้แก่ คุณภาพของวัตถุดิบที่ใช้ ความโดดเด่นของรสชาติและเทคนิคการทำอาหาร เอกลักษณ์เฉพาะตัวของเชฟที่สะท้อนออกมาในอาหารและประสบการณ์ในมื้อนั้น ความคุ้มค่าสมราคา และความสม่ำเสมอ โดยมีการให้ดาวตั้งแต่ 1-3 ดาว โดยให้กับร้านอาหารและทีม ไม่ได้ใช้เชฟเพียงคนเดียว รวมถึงรางวัลอย่างบิบกูร์มองด์ที่มอบให้ร้านที่นำเสนออาหารรสชาติดีในราคาย่อมเยา
เช่นเดียวกับรางวัลแรกอย่าง “เชลล์ชวนชิม” ที่กลับมาใหม่ในปีพ.ศ.2562 (ค.ศ.2019) โดยพี่อิงค์ - ม.ล.ภาสันต์ สวัสดิวัฒน์ ที่ฟอร์มทีมกรรมการขึ้นมา โดยปีแรก ๆ ก็เป็นกรรมการรุ่นใหญ่ที่พี่อิงค์ชักชวน ก่อนที่จะดึงเอานักรีวิวรุ่นใหม่มาเสริม แต่ละคนรับหน้าที่รีวิวทั้งในแบบแอบไปชิมเอง ไปชิมพร้อมกรรมการคนอื่น ก่อนที่จะลงคะแนนร่วมกันว่าเห็นตรงกันมากกว่า 80 % ว่าร้านนี้ควรได้รับป้าย โดยมีเกณฑ์ 3 เรื่อง ได้แก่ รสชาติอร่อย มีเอกลักษณ์ และควรค่าแก่การไปชิม นอกจากนี้ยังมีรางวัลเด่นอย่าง Thailand’s Favourite Restaurants by Koktail ซึ่งจัดขึ้นเป็นปีแรก พ.ศ.2565 (ค.ศ.2022) หลังจากหมดสัญญากับ Thailand Tatler Best Restaurants จึงเปลี่ยนชื่อเป็นรางวัลในปัจจุบัน ซึ่งไม่ได้เปิดเผยข้อมูลของการให้รางวัลเอาไว้
La Liste อีกรางวัลจากฝรั่งเศสที่จัดขึ้นครั้งแรกในปีพ.ศ.2558 (ค.ศ.2015) ที่รวมเอาลิสต์ร้านอาหารที่ดีที่สุดทั่วโลก 1,000 ร้าน ซึ่งมีร้านที่เข้ามาอยู่ในลิสต์มากถึง 20,000 ร้าน จาก 195 ประเทศ ผ่าน 6 ขั้นตอน ได้แก่ รวบรวมรีวิวร้านอาหารของไกด์บุ๊กและสำนักพิมพ์ที่น่าเชื่อถือมากกว่า 600 สำนักทั่วโลก, แปลงข้อมูลจากไกด์บุ๊กแล้วจัดอันดับที่ 0 ถึง 100, เชฟมากกว่า 1,000 คน ให้ความเห็นเรื่องความน่าเชื่อถือของข้อมูลจากไกด์บุ๊กคะแนน 0 ถึง 10, คำนวณค่าเฉลี่ยของสิ่งที่พูดมา, ใช้รีวิวจากลูกค้าที่ใช้บริการและเขียนรีวิวในออนไลน์มาพิจารณาประกอบ ซึ่งอยู่ที่ประมาณ 10 % และสรุปด้วยคะแนนของ La Liste score โดยมีร้านอาหารในไทยติดอยู่ในลิสต์ ได้แก่ Le Normandie by Alain Roux, Sühring, Sorn, Paste, Nahm, Savelberg, Le DU, 80/20, Issaya Siamese Club, Horizon-Hilton Pattaya, Mezzaluna, Front Room และ J’Aime by Jean-Michel Lorain
OAD หรือ Opinionated About Dining เป็นการสำรวจความคิดเห็นผ่านระบบเรตติ้ง เริ่มปีแรกในปีพ.ศ.2562 (ค.ศ.2019) ผ่านรีวิวกว่า 200,000 รีวิว โดยผู้คนกว่า 6,000 คน ที่ลงทะเบียนเข้ามาทำแบบสำรวจ ในฐานะ OAD Reviewers แต่ไม่มีรายละเอียดในเชิงลึกในกระบวนการให้รางวัล โดยมีร้านจากประเทศไทยเข้ามาในลิสต์ 2 ลิสต์ในปี 2022 คือ Asia Top Restaurants และ Asia Casual โดยฝั่งไฟน์ไดนิ่งเป็น Sorn ตามด้วย Sühring แน่นอนว่ายังมีร้านอื่น ๆ ส่วนฝั่งแคชชวลเป็นร้านเส่ย, บ้านไอซ์, เจ๊ไฝ และร้านอื่น ๆ
ความจริงแล้วยังมีรางวัลร้านอาหารอีกมากมายที่ให้ในบ้านเรา เพียงแต่เรายังไม่มีข้อมูลของคุณะกรรมการและเกณฑ์การให้รางวัลที่ชัดเจน ถ้าข้อมูลมาไว้เราจะมาอัปเดตใหม่ แต่แอบเห็นว่า Gault & Millau ไกด์บุ๊กเล่มเหลืองจากทางเบลเยียมก็แวะมาสำรวจตลาดไทยสักพักใหญ่แล้ว เพียงแต่ยังไม่มีวี่แววว่าจะปล่อยไกด์บุ๊กเล่มแรกเมื่อไหร่
