เชื่อว่าเราก็เคย กลัว ประหม่า เวลาที่ต้องออกไปยืนพรีเซนต์งานหน้าชั้นเรียน ออกไปเป็นตัวแทนหมู่ลูกเสือ หรือออกไปอยู่ท่ามกลางคนเยอะ ๆ แล้วนับประสาอะไรกับศิลปินคนดังล่ะ ในเมื่อเขาก็เป็นมนุษย์สปีชีส์เดียวกันกับเรา เป็นเรื่องปกติใช่มั้ย ที่เราจะสร้างบุคลิคอีกคนมาเพื่อเป็นเกราะกันกระแทก วันนี้ Beauty Story จะพามาแงะเกราะป้องกันตัวเอง ผ่านมุมมอง Alter Ego ที่ซ่อนอยู่ใน Music Video NEW WOMAN จาก LISA และสาว Rosalía กันจ้า
.
(1.) เธอคนนั้นคือฉันอีกคน
มาจูนกันให้เข้าใจตรงกันก่อนว่า Alter Ego คือตัวบุคลิคภาพ ที่ต่างจากบุคลิกปกติของเรา มาจากภาษาละตินที่แปลว่า “The Other I” จะมองว่าเป็นสภาวะทางจิตที่นับว่าเป็นปกติก็ได้นะ เพราะกลไกทางจิตนี้ที่สร้างตัวตนอีกคนขึ้นมา เพื่อหลายสาเหตุ ไม่ว่าจะเพื่อให้เราซ่อนความกลัวไว้ หรือเอาไว้แสดงออกในสิ่งที่ตัวเราจริง ๆ คงไม่กล้าทำ
“ถ้าหากเราได้เป็นอีกคนแล้วกลายเป็นฮีโร่ของโลกนี้จะดีแค่ไหนนะ ?” เชื่อว่าทุกคนต้องเคยคิดกับตัวเองเล่น ๆ แบบนี้เป็นแน่ นี่คือตัวอย่างของ บรูซ เวย์น และ Batman ที่เป็นคน ๆ เดียวกัน แต่ต่างก็มีบริบททางสังคมต่างกันโดยสิ้นเชิง
.
เอางี้นะ ถ้าเราจะบอกว่าทุกคนสามารถเป็นเหมือนบรูซ เวย์นได้ล่ะ ไม่ได้หมายถึงการไปเป็นอัศวินยามราตรีปราบเหล่าร้ายอะไรแบบนั้น แต่หมายถึงการสร้าง “Batman” ในแบบฉบับของตัวเอง
เราเรียกปรากฎการณ์นี้ว่า Batman Effect ค่ะ Rachel White ผู้ช่วยศาสตราจารย์ด้านจิตวิทยาจาก Hamilton College ในรัฐนิวยอร์ก ได้ลองทำการทดลองโดยแบ่งเด็ก 6 ขวบเป็นสองกลุ่ม ให้แข่งกันทำ “ภารกิจ” แต่ให้เด็ก ๆ ทั้งสองกลุ่มคิดต่างกันแบบนี้ค่ะ
กลุ่มที่ 1 : ฉันกำลังจะทำอะไร แล้วฉันจะทำมันได้ดีไหม
กลุ่มที่ 2 : ถ้าแบตแมนอยู่ในสถานการณ์นี้ เขาจะทำยังไงกันนะ ?
เห็นภาพแล้วใช่มั้ยคะ เนี่ยแหละคือวิธีเบื้องต้นของการสร้าง Alter Ego ขึ้นมา เพื่อให้ตัวของเราเองผ่านสถานการณ์หนึ่งขึ้นมานั่นเอง
.
โอ๊ย ! อ่านมาเกิน 9 บรรทัดมาก็ไกลแล้ว ยังไม่เห็นคำว่า LISA สักตัวอักษร ! เชื่อว่าบางคนก็คงบ่นขึ้นมาในใจแน่ ๆ แต่ที่อรัมภบทมาตั้งนานก็เพื่อให้เข้าใจเนี่ยแหละ ว่า LISA เองก็มี Alter Ego เหมือนกัน ไม่ใช่แค่คำว่า “วงการบันเทิงอะเนอะ” หรือ “ตัวตนปลอมหรือเปล่า ?” นั่นเอง
.
(2.) เบื้องหลังวงการบันเทิงเกาหลี
ถ้าให้พูดเรื่องที่ไม่พอใจเกี่ยวกับการ Treat ศิลปินต่างชาติในวงการเกาหลีแล้ว ก็คงจะต้องสาธยายยาวเหยียดเป็นหางว่าว บ่นให้คุณผู้อ่านดูกันตาแฉะ ให้ชอกช้ำใจของเหล่าแม่ ๆ แฟนคลับกันเล่นแน่ ๆ แต่เห็นแก่ความน่ารักของทุกคนที่อ่านมาจนถึงตอนนี้ เราจะขอยกตัวอย่างมาแค่สองสามข้อให้เห็นภาพ
ยกตัวอย่างเช่นค่านิยมของการเป็นบุคคลตัวอย่างในประเทศเกาหลี แน่นอนว่าพื้นฐานของทุกประเทศคงจะมีเบสิคอย่าง เป็นคนดี ไม่ทำร้ายร่างกายผู้อื่นแน่ ๆ อยู่แล้ว แต่อยากจะบอกให้คนที่ไม่เคยรู้เรื่องนี้ได้รับรู้เพิ่มว่า การเป็น “บุคคลตัวอย่าง” ในวงการบันเทิงนั้น มีสิ่งที่ต้องเป็น และข้อจำกัดในการใช้ชีวิตมากกว่านั้นค่ะ
หากว่าเป็น การไม่สูบบุหรี่ ไม่เคยบูลลี่เพื่อนในห้องเรียนสมัยมัธยม ก็ยังเป็นเหตุผลที่เราจะรับได้อย่างเต็มใจ แต่ถ้าหากเป็น การดูแลตัวเองให้ตรงกับ Beauty Standard ของคนในประเทศล่ะ หรือการถูกจำกัดการแสดงทัศนคติที่มีต่อเพศอีกล่ะ
.
ไอดอล ศิลปินเกาหลีหลายคนในยุคก่อน ๆ มา เคยถูกสังคมรุมประนามจนต้องกลายเป็นโรคซึมเศร้ามาก็บ่อย ถูกแบนไม่ให้รับงานนั้นบ่อยยิ่งกว่า
คำถามคือ นี่คือคำตอบที่ถูกต้องแล้วใช่ไหม ที่ศิลปินไอดอลสัญชาติไทยอย่าง LISA ลลิษา มโนบาล คนนี้เลือกที่จะเดินออกจากกรอบเดิม ๆ ทิ้งตัวตนเดิม ๆ ที่ตนเองเคยสร้าง แล้วสร้างมันออกมาในเวอร์ชั่นใหม่แบบที่เราเห็นใน Music Video อย่าง ROCKSTAR และ NEW WOMAN feat. Rosalía
.
(3.) ความเจ็บปวดถูกถ่ายทอดมาให้ทุกคนเห็นแล้ว
ถ้าเรามาลองแงะ Music Video เพลงล่าสุด อย่าง New Woman ออกมาเราจะเจออะไรบ้างล่ะ
.
ในฉากที่ตัวละครในเพลง จะต้องแต่งตัวคล้าย ๆ กัน ทำอะไรซ้ำแล้วซ้ำแล้วอย่าง โกนขนหน้าแข้ง นั่งไขว่ห้าง วนลูปไปไม่จบสิ้น
หรือการพยายามถ่ายรูปเพื่อหาช็อตที่ใช่ให้คนใหญ่คนโตที่คอยถือปากกาตรวจงานวงไว้เพื่อบอกว่าท่าโพสแบบไหนที่ถูกต้อง อาจจะหมายถึงตัวตนของ LISA ที่ผ่านมาต้องคอยทำอะไรเดิม ๆ ซ้ำ ๆ หรือทำตัวให้เป็น “บุคคลตัวอย่าง” ในสังคมที่เธอกำลังอยู่แบบนั้นเสมอ ๆ
และในวินาทีที่ฉากรองเท้าส้นเข็ม เหยียบลงไปบนแอปเปิลก็ ตู้มมมมม ! “ฉันไม่ทนมันแล้วโว้ย !” “ช่างหัวพวกกรอบที่เคยขังเราไว้”
.
(4.) อะไรที่มันผิด ก็เหยียบมันให้จมดินซะ
เหมือนที่เหยียบลูกแอปเปิลใน MV นั่นไง
คงสงสัยว่าแอปเปิลมาเป็นเหยื่อของเรื่องนี้ได้ยังไง ? ถ้าเราลองฟังเรื่องราวประวัติศาสตร์ทางศาสนา หลายคนคงเคยได้ยินว่า พระเจ้าสร้างโลก พระเจ้าสร้างมนุษย์เพศชายอย่างอดัม และเพศหญิงอย่างเอวาขึ้นมาจากผืนแผ่นดินนี้ พระองค์ทรงให้อิสระแก่ทั้งคู่ จะทำอะไรก็ได้ มีข้อแม้ข้อเดียวคือห้ามกินผลไม้จากต้นแอปเปิลที่อยู่กลางสวนเอเดนเด็ดขาด
หากแต่เมื่อเวลาต่อมา แอปเปิลต้องห้ามลูกสีแดงสวย ๆ ได้ถูกเอวาลิ้มรส ผลคือทำให้พระองค์กริ้ว และขับไล่ทั้งสองออกไปจากสวนอีเดนแห่งนี้ “เจ้าจะมีความรู้สึกละอายต่อร่างกายเปล่าเปลือย เจ้าจะมีชีวิตที่ต้องทนทุกข์กับการหาอาหาร และสุดท้ายเจ้าก็จะสิ้นชีพและกลับไปเป็นดิน ดั่งที่ข้าสร้างมา”
.
นิทานจบไป อะไรยังคงค้างคาอยู่ล่ะ ? คือการที่ต้องเป็นใครสักคนที่เป็นเหยื่อของเรื่องนี้ และคงหนีไม่พ้นเอวาผู้ที่เผลอกินเจ้าแอปเปิลจากต้นนั้น โดยที่ลืมตั้งคำถามกันหรือเปล่า ว่าอะไรคือสาเหตุที่ทำให้นางห้ามใจให้ไม่กินไม่ไหว ถูกหลอกล่อด้วยปีศาจหรือไม่ เรื่องที่เกิดขึ้น เป็นเพราะความไม่รู้ของนาง หรือเป็นเพราะกรอบที่นางถูกวางไว้ส่งผลให้นางเกิดความรู้สึกใคร่รู้เรื่องนอกกรอบมากขึ้นกันแน่
ถึงเราจะรู้ว่าเรื่องราวนี้ ในแต่ละคัมภีร์จะเขียนไม่เหมือนกัน แต่ก็มีความคล้ายกันแน่นอน และก่อนที่เราจะไปไกลกันมากกว่านี้ ขอสตาร์ทเครื่องบินกลับมาลงจอดที่ New Woman จาก LISA กันดีกว่า
เราต่างก็ตีความเป็นนัย ๆ ได้แล้วว่า ณ เวลานี้ กรอบที่เคยขังเธอ บังคับให้สร้างตัวตนเก่านั้น ไม่มีอีกแล้ว เพราะเธอตัดสินใจก้าวขาออกมาจากพื้นที่แสนจำกัดเป็นที่เรียบร้อย
ณ ช่วงเวลานี้ คือช่วงเวลาแห่งการมองดอกไม้ที่กำลังจะผลิบาน ออกดอกออกผลใหม่ ในรูปแบบของตัวตนใหม่ ๆ ที่ LISA สามารถเป็นได้
.
เพราะฉะนั้น การสร้าง Alter Ego รอบนี้ของ LISA จะไม่ใช่แค่การวางตัวให้เป็นคนที่สังคมชอบอีกต่อไป แต่จะเป็นตัวตนใหม่ ที่จะคอยผลักดันให้เธอได้ก้าวขึ้นไปสู่จุดหมายที่ไกลขึ้นกว่าเดิม
.
Reference
ศรัณย์ เย็นปัญญา. (2021). แอคเคอร์คู่ขนาน ประวัติศาสตร์แห่ง Alter Ego เบื้องหลังตัวตนเสมือนอีกหนึ่งหรือสองของตัวคุณเอง. จาก https://tinyurl.com/54webfe6
David Robson. (2020). The ‘Batman Effect’: How having an alter ego empowers you. From https://tinyurl.com/3dnuksvf
KYLE DEGUZMAN. (2024). What is an Alter Ego — The Duality of a Character. From
#Wongnai #WongnaiBeauty #BeautyStory #LISA #LALISA #NewWoman #ROCKSTAR
