ปิดไฟเตรียมพร้อมนอนทีไร ถ้าเลื่อนไปเจอคลิปบีบสิวขึ้นหน้าฟีด มันชวนให้อดใจไม่ได้ต้องหยุดดูอยู่ร่ำไป แถมคลิปเดียวไม่เคยพอ ต้องเข้าไปดูเพิ่ม ตอกย้ำความฟินในอารมณ์ ยังไม่พอต้องคอยลุ้นเอาใจช่วยอีก กว่าจะรู้ตัวก็จะตี 1 เสียแล้ว
สาเหตุอะไรที่ทำให้เราเลื่อนผ่านคลิปบีบสิวไม่ได้ ทั้งที่มันก็เป็น “แค่การบีบสิว” มีอะไรอยู่เบื้องหลังพฤติกรรมนี้บ้าง แท้จริงแล้วการดูคลิปประเภทนี้เป็นสัญญาณบ่งบอกภาวะทางจิตใจอย่างไร Beauty Story EP. 2 ขอพาทุกท่านไปหาคำตอบด้วยกันว่าทำไมการดูคลิปประเภทนี้ ยิ่งเสพถึงยิ่งติด และอะไรที่อยู่เบื้องหลังความชอบนี้
.
(1) บีบยังไงก็ไม่หมด(จากหน้าฟีด)
ในช่วง 10 ปี เราเห็นบางคอนเทนต์ที่มาแรง และบางคนที่หายไป แต่นั่นไม่ใช่สิ่งที่เกิดกับคลิปบีบสิว เพราะความนิยมไม่เคยเปลี่ยน เพื่อให้เห็นภาพชัดขึ้น เราขอพาย้อนกลับไปเมื่อประมาณปี 2015 ที่อาจจะเป็นจุดเริ่มต้นของคลิปบีบสิวที่ไวรัล เมื่อคุณ Sandra Lee, MD หรือที่เรารู้จักกันในชื่อ Dr. Pimple Popper แพทย์ผิวหนังที่มีใบอนุญาตกำจัดรูขุมขนที่อุดตันบนใบหน้า ได้อัพโหลดคลิปตัวเองที่กำลังดึงซีสต์เล็ก ๆ และสิวอุดตันออกจากใบหน้าของคนไข้ ทำให้คลิปนี้กลายเป็นไวรัลในโลกออนไลน์จนมีรายการของตัวเองบน TLC!
พี่กุ้งตัวแทนคนไทย
ในที่ไทยเองก็มีคลินิก ร้านเสริมความงามต่าง ๆ อัพโหลดคลิปกดสิว แต่ที่ได้รับการเข้าชมมากที่สุดต้องยกให้ “ช่องพี่กุ้งกดสิว” ที่มีคนดูหลักล้านไม่แพ้ช่องของ Dr. Pimple Popper ที่ตอนนี้ได้ขยายสาขาออกไปทั่วประเทศกว่า 200 สาขา แถมไปไกลถึงซิดนีย์ ออสเตรเลียเลยด้วย
.
(2) ใจแข็งเลื่อนผ่านไม่ได้เลยสักครั้ง
แม้ไม่ได้ค้นหาคลิปบีบสิวตรง ๆ แต่พอเนื้อหาประเภทนี้ผ่านตาทีไร เป็นอันต้องหยุดแวะให้กำลังใจการคนสิวเหมือนเราเป็นชาวบ้าน 3 ที่ยืนลุ้นอยู่ รอจนเขาทั้งบีบ แคะ แกะ กด จนน้องสิวให้หลุดออกมาหมดก่อนถึงจะเลิกดูได้ พฤติกรรมเหล่านี้อาจอธิบายได้ด้วยทฤษฎีจิตวิทยาของฟรอยด์เกี่ยวกับกลไกการป้องกัน (Defense Mechanisms) และทฤษฎีกระบวนการควบคุม (Control Process Theory) ที่ได้อธิบายว่าคนเราใช้วิธีจัดการกับความเครียด และความกังวล เช่นการดูคลิปบีบสิว ทำให้เรารู้สึกสมหวังจากการที่สิวหลุดออกมา เรื่องราวเป็นไปอย่างที่ใจต้องการ ส่งผลให้เรารู้สึกผ่อนคลาย และลดแรงตึงเครียดได้
.
(3) สิวเขาทำไมเราโล่ง
ไม่ได้เป็นสิวตัวเองซะหน่อยแต่ทำไมรู้สึกฟินสุด ๆ ยิ่งจังหวะที่เห็นสิวพุ่งออกมา สาเหตุหนึ่งมาจากการได้เห็นสิ่งที่ไม่สะอาดถูกกำจัดอย่างสิว หรือของเสียใต้ผิวหนังถูกกำจัดออกไป และสิ่งที่ทำให้เรารู้สึกพึงพอใจ คือการดูคลิปเหล่านี้ ทำให้เรารู้สึกเหมือนว่าเรากำลังได้ทำความสะอาด และจัดระเบียบสิ่งต่าง ๆ ในร่างกายเราเอง แถมยังช่วยให้เรารู้สึกถึงความสำเร็จที่ได้เห็นผลลัพธ์ที่ชัดเจน และรวดเร็ว
ยิ่งเห็นเขาบีบ ยิ่งพอใจ
ซึ่งความรู้สึกพวกนี้อาจเป็นเรื่องของ Sarisfaction and Relief เป็นการสังเกตพฤติกรรมของคน และการศึกษาทางจิตวิทยาที่เกี่ยวข้องกับพฤติกรรมของมนุษย์ ในความพอใจ (Satisfaction) และความโล่งใจ (Relief) สอดคล้องกับทฤษฎีของ Sigmund Freud นักจิตวิทยาชื่อดัง เจ้าของทฤษฎีจิตวิเคราะห์ ที่พูดถึงการปลดปล่อยความเครียดผ่านการระบายอารมณ์ หรือกิจกรรมบางอย่างที่ทำให้รู้สึกโล่งใจ
นอกจากนี้ในเรื่องของความพอใจ และความโล่งใจ อาจเกิดจากการที่เราเห็นขั้นตอนการกำจัดสิวที่ทำให้เกิดความรู้สึกเหมือนการทำความสะอาด หรือแก้ปัญหาได้ ซึ่งตรงกับแนวคิดทางจิตวิทยาว่า ความพอใจ เกิดจากการเห็นผลลัพธ์ที่ชัดเจน เลยรู้สึกโล่งใจที่ได้เห็นขั้นตอนการกำจัดสิวได้สำเร็จนั่นเอง
.
ถึงไม่ใช่หมอดู แต่ก็พอเดาได้อยู่
ในทางจิตวิทยาได้พูดถึงความสำคัญของการได้รู้ล่วงหน้ามาก่อนว่าเหตุการณ์จะเกิดขึ้นอย่างไร เพื่อที่จะสามารถเตรียมตัว และปรับตัวได้อย่างเหมาะสม ทำให้รู้สึกว่าเราสามารถควบคุมสถานการณ์ ลดความวิตกกังวล และความตึงเครียดลงได้
สำหรับการดูคลิปบีบสิวนั้น เราเลยรู้สึกผ่อนคลาย เพราะรู้กันอยู่แล้วว่าสุดท้ายผลลัพธ์จะออกมาในทิศทางไหน ซึ่งได้ตรงกับหลักการของการคาดหวัง (Predictability) ที่ว่า เราจะรู้สึกพอใจเมื่อผลลัพธ์ที่เกิดขึ้นตรงกับสิ่งที่เราคาดหวังเอาไว้
คนเราอยากรู้อยากเห็นร่างกายตัวเอง
นอกจากการดูคลิปบีบสิว ยังเข้าข่าย Curiosity and Fascination กล่าวคือโดยทั่วไปแล้วคนเราจะมีความอยากรู้เกี่ยวกับกลไกการทำงานของร่างกายตัวเอง เพื่อให้เข้าใจร่างกายของตัวเองมากขึ้น อย่างการดูคลิปกดสิว ทำให้เราเห็นกระบวนการที่เกิดขึ้นกับผิวหนังของเรา เช่น สิว หรือสิ่งสกปรกที่ถูกกำจัดออกไป ซึ่งก็ช่วยตอบสนองความอยากรู้อยากเห็นส่วนนี้ได้ดี
.
(4) จุดลดความเครียดบนหน้าฟีด
ไขข้อข้องใจว่าทำไมคลิปบีบสิวถึงทำให้เรารู้สึกสงบ และผ่อนคลาย นั่นเป็นเพราะคลิปบีบสิวส่วนใหญ่ ทำมาในรูปแบบ ASMR เสียงเบา ๆ ที่เกิดจากการกระซิบ หรือการสัมผัสเบา ๆ สามารถทำให้สมองของเราปล่อยสารเคมีที่ทำให้รู้สึกดี เช่น เซโรโทนิน และเอ็นดอร์ฟิน ที่ช่วยลดความเครียด และความวิตกกังวลได้
มีการศึกษาเกี่ยวกับ ASMR Effect โดยผู้เชี่ยวชาญตีพิมพ์ในปี 2015 คนที่ดูคลิป ASMR มีอัตราการเต้นของหัวใจลดลงขณะดูคลิป และอัตราการเต้นหัวใจผ่อนคลายลง เมื่อเทียบกับวิธีอื่น ๆ บางคลิปจึงไม่จำเป็นต้องมีคนพูดอะไรด้วยซ้ำ แค่มีเสียงที่เบา และการกดสิวซ้ำ ๆ แบบ ASMR ก็สามารถช่วยลดความเครียด และทำให้คนดูรู้สึกสงบลงได้
.
(5) เห็นหน้าเธอ เหมือนเห็นหน้าฉัน!
สำหรับบางคนที่อาจมีประสบการณ์ส่วนตัวที่เกี่ยวข้องกับการเป็นสิว การดูคลิปจะทำให้เรารู้สึกว่ามีความเชื่อมโยงกันอยู่ ในอีกทางก็มีความตื่นเต้น และสนใจเรียนรู้เพิ่มเติมเกี่ยวกับการดูแลปัญหาผิวหน้าต่าง ๆ ของตัวเองด้วยเหมือนกัน
Roseann Capanna-Hodge เป็นนักจิตวิทยา ได้อธิบายเรื่องนี้ว่า คนเรามักจะสนใจในความทุกข์ หรือปัญหาของคนอื่น แม้ว่าการกดสิวจะดูน่าขยะแขยง แต่ทุกครั้งที่เห็น จะทำให้เราได้รับการกระตุ้นของโดพามีนซึ่งเป็นสารเคมีในสมองที่มีบทบาทสำคัญในกระบวนการรับรู้ความสุข โดยสมองจะทำการหลั่งโดพามีนเมื่อทำกิจกรรมที่น่าพอใจ ในแง่หนึ่งการบีบสิวทำให้เรารู้สึกตื่นเต้น ละสายตาไม่ได้ จุดนี้เองอาจการกระตุ้นการหลั่งโดปามีน
ทุกคนล้วนมีปัญหา
นักจิตบำบัด (Amy Morin) ได้บอกว่า การดูคนอื่นกดสิวก็ทำให้เรารู้สึกดีขึ้น เพราะคนอื่นก็ต้องจัดการกับปัญหิวเหมือนกัน และไม่ได้มีแค่เราที่ต้องเจอกับปัญหาผิวนี้ ทำให้เรารู้สึกสบายใจกับตัวเองมากขึ้น และการดูคนอื่นกดสิวก็ยังทำให้เรารู้สึกสบายใจ ก็เลยเป็นที่มาของการติดดูคลิปบีบสิว เพราะรู้ว่ามันไม่มีผลกระทบอะไรต่อผิวของเรานั่นเอง
.
(6) ดูคลิปบีบสิว อาจเพราะเครียดไม่รู้ตัว?
หากสังเกตว่าตัวเองเริ่มเสพติดคลิปบีบสิวเข้าแล้ว นี่อาจเป็นสัญญาณว่าเรากำลังเผชิญกับความเครียด ปัญหาเหล่านี้
ไม่อาจมองข้ามให้เป็นเรื่องเล็กได้ เพราะหากสมสมเป็นระยะเวลานานย่อมทำลายสุขภาพ ใครที่รู้ตัวว่าเริ่มติดคลิปประเภทนี้ อย่าลืมสังเกตตัวเอง ถ้ารู้ว่าตัวเองเริ่มเครียดแล้วอย่าลืมหาวิธีจัดการกับความเครียดง่าย ๆ ด้วยการออกกำลังกาย การทำสมาธิ พูดคุยกับคนใกล้ชิด หรือปรึกษาจิตแพทย์เพื่อหาทางออก Wongnai Beauty เป็นกำลังใจให้ทุกคนค่ะ
—----------------------------------------------------------------------------
Ref:
Natasha Marsh. 2018. “Why Are So Many People Turning to Extraction Videos Right Now?”https://www.popsugar.com/beauty/psychology-pimple-popping-videos-48368710
Julie Stewart. 2019. “This Is What It Means if You Enjoy Watching Pimple Popping Videoshttps://www.menshealth.com/health/a25949460/reasons-why-people-like-pimple-
popping-psychology/
Markham Heid. 2018. “Here’s Why People Are Obsessed With Popping Pimples” https://time.com/5459930/popping-pimples-videos/
Anonymous. 2016. “What ASMR means: How it works and why it's popular”:https://www.nebraskamed.com/neurological-care/asmr-videos-are-exploding
-online-but-what-is-asmr-and-does-it-work
Steve Graff. 2017. “The Obsession with Pimple-Popping”:https://www.pennmedicine.org/news/news-blog/2017/june/the-obsession-with-pimple-popping
Barbara Bray. 2019. “ Maslow’s Hierarchy of Needs and Blackfoot (Siksika) Nation Beliefs”: https://barbarabray.net/2019/03/10/maslows-hierarchy-of-needs-and-blackfoot-nation-beliefs/
Kimberly Holland. 2020. “10 Defense Mechanisms: What Are They and How They Help Us Cope”: https://www.healthline.com/health/mental-health/defense-mechanisms#how-they-work
Michelle Murphy, Cork, Ireland, Julie Calveley. (n.d.). “Predictability for Reducing Anxiety and Promoting Wellbeing” :https://www.nacwellbeing.org/predictability-for-reducing-anxiety-and-promoting-wellbeing/
#WongnaiBeauty #BeautyStory #สิว #คลิปบีบสิว #Pimples #Skincare #Addiction
