หลาย ๆ คนน่าจะได้ยินคำว่า Toxic กันอยู่แล้วทั้ง Toxic People หรือแม้แต่ความสัมพันธ์ที่ Toxic ก็เกิดขึ้นได้และอาจจะเกิดขึ้นโดยที่เราไม่รู้ตัวด้วยซ้ำ ว่าแต่เจ้าความคิด Toxic มันเกิดจากอะไร หรือว่าเราจะรับมือยังไงกับสถานการณ์เหล่านี้ได้บ้าง มาทำความรู้จักความ Toxic แบบเปิดใจกันดีกว่าค่ะ เขาอาจจะน่ากลัวไปหน่อยแต่เราเช็กเพื่อที่จะป้องกันตัวเองไม่ให้กลายเป็น Toxic People นะคะ ที่บอกแบบนี้เพราะว่าหากเราอยู่ในสภาพแวดล้อมนั้นมาก ๆ เราก็อาจจะกลายเป็นหนึ่งในคนที่ Toxic ได้นะคะ
ทำความรู้จัก Toxic คืออะไร?
Toxic ในภาษาอังกฤษจะแปลว่า พิษ หรือ ความเป็นพิษ ที่ส่วนมากมักจะใช้กับพวกสารเคมี หรือสิ่งที่อันตรายเป็นพิษอย่างที่เราเข้าใจกันอยู่แล้วนั่นแหละค่ะ แต่ในช่วง 2 - 3 ปีหลังที่ผ่านมา เมื่อเราเข้าใจถึงความเป็นพิษกันมากขึ้นและรู้ว่า Toxic คือความคิดที่เป็นพลังงานลบ ซึ่งความคิดแบบนี้จะเกิดขึ้นกับกลุ่มแค่บางประเภทเท่านั้นค่ะ
นอกจากนี้ยังมีการสันนิษฐานว่าที่มาของคำนี้มีจุดเริ่มมากจากเพลง Toxic ของไอคอนสาวระดับโลกอย่าง บริตนีย์ สเปียร์ส ที่ถูกปล่อยออกมาเมื่อปี 2003 และได้กลายมาเป็นเพลงฮิตจนถึงปัจจุบันเลยค่ะ ต้องบอกว่าคำแปลความหมายเพลง Toxic คือ คู่รักที่มีความร้ายกาจ หรือว่ามีความเป็นพิษที่ต้องยอมมอบความรักให้กัน เพื่อที่เขาทั้งคู่จะสามารถลิ้มรสความเป็นพิษนี้เปรียบเหมือนกับการได้ขึ้นสวรรค์นั่นเองค่ะ ซึ่งนี่เป็นเพียงการอุปมาเท่านั้นนะคะ
เรามาดูถึงความเป็นจริงเกี่ยวกับคำว่า Toxic กันหน่อยดีกว่า จริง ๆ แล้วการที่คนประเภทหนึ่งมีพฤติกรรมที่ไม่ดี ชอบพูดจาที่แสดงถึงทัศนคติที่ไม่ดี และมีการกระทำอีกหลายอย่างที่เราอาจจะคิดไม่ถึงว่าพฤติกรรมแบบนี้จะเป็น Toxic ต้องบอกว่ามีการคาดเดากันว่าคำนี้น่าจะเป็นที่แพร่หลายกันมากขึ้นประมาณปี 2010 และแมสในคนหมู่มาก จนถึงมีการทำบทวิเคราะห์ถึงเอาคำนี้มาใช้อธิบายพฤติกรรมอันน่ารังเกียจในช่วงปี 2014 ทั้งนี้ทั้งนั้นต้องบอกว่าคำนี้เริ่มแพร่หลายในไทยเมื่อไม่กี่ปีมานี้
คำนิยาม Toxic ที่น่าสนใจ เกี่ยวกับพฤติกรรมที่ไม่น่ารัก
ประเด็นของความ Toxic คือ แต่ละคนมีคำนิยามที่เหมือนกันซะเดียว และแม้จะบอกว่าเป็นพฤติกรรมที่ไม่ดี คำว่า "ไม่ดี" ของแต่ละคนก็ไม่เท่ากันอีกใช่ไหมคะ เพราะถ้ามีคนมาพูดกับเราว่า ฉันทนความ Toxic ของเธอไม่ไหวแล้ว ออกไปจากชีวิตฉันเดี๋ยวนี้! คำถามต่อมาคือคำว่าเธอที่เรากำลังไล่ใช่คนที่อยู่ตรงหน้าเราหรือว่าเป็นความ Toxic เพราะว่าคนส่วนมากที่มีภาวะความ Toxic ก็มักจะไม่รู้ตัวว่าตัวเองแสดงพฤติกรรมที่ไม่ดีต่อคนอื่นนั่นเองค่ะ
คำว่า Toxic ในความหมายตามหลักจิตวิทยา
หากเราจะมาคุยกับและทำให้คำว่า Toxic ดูเป็นรูปธรรมมากขึ้น จากนักจิตวิเคราะห์คนหนึ่งในประเทศออสเตรเลีย ที่นิยามคำว่า Toxic ไว้ว่า คนที่มีลักษณะชอบเข้าไปยุ่ง ไปควบคุม หรือไปออกคำสั่งกับคนอื่น ซึ่งในบางคนก็ชอบสร้างความวุ่นวาย สร้างดราม่าแบบไม่รู้จบให้คนรอบข้างตลอดเวลา บางคนก็ชอบเรียกร้องความสนใจมากจนเกินไปอยู่เสมอ ขณะที่บางคนมีจิตใจที่อิจฉาคนอื่นตลอดเวลา และชอบวิพากษ์วิจารณ์คนอื่นที่เกินเรื่อง จริง ๆ ต้องบอกว่าพฤติกรรม Toxic มีอีกหลายอย่างมาก ๆ เลยค่ะ และในคน ๆ เดียวก็อาจจะมีพฤติกรรมหลาย ๆ อย่างผสมกันได้
นอกจากนี้ตามหลักจิตวิทยาแล้ว Toxic เป็นสิ่งที่เกิดมาจาก Thinking Patterns หรือรูปแบบของความคิดทั่วไป อย่าง ความโกรธ ความรู้สึกผิด ความอับอาย และความกลัวที่ผสมผสานกันจนก่อให้เกิดความรู้สึกที่รุนแรงขึ้น และผลักมันออกมาผ่านการแสดงพฤติกรรมบางอย่างเพื่อต้านความรู้สึกที่อยู่ในจิตใจนั่นเอง
หากถามว่าคนที่แสดงพฤติกรรม Toxic ออกมาจะมีความรู้สึกที่ไม่ดีบ้างไหม รู้สึกแย่กับตัวเองบ้างหรือเปล่า คำตอบคือ 100% เขาจะรู้สึกดีที่เรียกว่าฟีลกู๊ดกันเลยค่ะ เพราะคนแบบนี้เขาจะปกป้องตัวเองจนสำเร็จ จนถึงขั้นที่สมองเขาหลั่งสารเคมีที่เกี่ยวข้องกับความสุขออกมา
ทำไมเราถึงกลัวเวลาที่มีคนมาทำพฤติกรรม Toxic ใส่เรา
เราจะมาคุยกันถึงเรื่องตามหลักประสาทวิทยาก่อนเลยว่าทางกลไกการทำงานของความกลัวในจิตใจมนุษย์ จะนำไปสู่การเรียนรู้โดยอัตโนมัติว่าต้องทำยังไงเราจะจัดการกับความกลัวนี้ได้ และจะทำให้การเรียนรู้ที่เกิดขึ้นค่อย ๆ เข้าไปฝั่งในจิตใจของเราแบบไม่มีวันลืม ถ้าไม่เชื่อลองนึกถึงความกลัว หรือความรู้สึกโกรธที่สุดในชีวิตของตัวเองก่อนก็ได้ และคิดต่อว่ามันผ่านมาได้ยังไง เชื่อว่าทุกคนจะจำความรู้สึกนั้นได้ค่ะ
มายกตัวอย่างความเป็นจริงให้ทุกคนเห็นภาพกันมากขึ้น ถ้าทุกคนกับเพื่อนไปท่องเที่ยวต่างจังหวัด แล้วเจอช้างป่ายืนขวางหน้ารถแล้วมีท่าทีว่าจะเดินเข้ามาหาทุกคน เชื่อเถอะว่าจะต้องมีคนพูดขึ้นมาเลยว่าทำไมถึงที่นี่ ทำไมต้องมาจังหวัดนี้ และที่อื่นมีทำไมไม่ไป แทนที่เราจะคิดแก้ปัญหาว่าขับรถไปทางไหนเพื่อที่เราจะได้ปลอดภัย หรือต้องโทรแจ้งใครเพื่อให้ผ่านสถานการณ์นี้ไปได้ และหากเราผ่านสถานการณ์นี้ไปแล้วคน ๆ นั้นจะพูดทำนองนี้อีกเรื่อย ๆ เพราะมันจะเป็นปกป้องตัวเองในรูปแบบของเขานั่นเอง
สุดท้ายหากคนรอบข้างไม่พูดหรือไม่ต่อว่าอะไรเขาจะยิ่งเสพติดการ Toxic เข้าไปอีก หลังจากนั้นเขาจะมองไม่เห็นว่าสิ่งที่ตัวเองทำมันแสดงพฤติกรรมที่ไม่ดีออกมายังไงบ้าง ไม่คิดว่าตัวเอง Toxic เพราะเขามีฐานความคิดที่ปกป้องตัวเองอยู่และโทษคนอื่นที่ต่อต้านเขาว่าเป็นพวก Toxic แทน ฉะนั้นต้องระวังตัวให้ดี
ส่องวิธีรับมือกับ Toxic People ยังไงให้อยู่รอด!
พูดตรง ๆ แบบเปิดอก : หากเราเจอคนที่ทำพฤติกรรมไม่ดีใส่เรา เราต้องเริ่มจากการมองหน้าคู่สนทนาและแสดงความมั่นใจพูดอย่างตรงไปตรงมาเลยว่าสิ่งที่เขาทำอยู่มันส่งผลกระทบต่อคนอื่นมันไม่ดี และตัวเราเองรู้สึกกับสถานการณ์นี้ และต้องการทำให้มันเป็นยังไงต่อไป และลงท้ายด้วยการบอกเขาว่าเรามีแต่เจตนาที่ดีไม่อยากให้คนอื่นรู้สึกไม่ดีกับคู่สนทนาของเรา
ขีดเส้นรอบตัวของเราให้ชัดเจน : แม้เราจะเป็นคนง่าย ๆ ที่สามารถรับฟังคนอื่นได้เป็นอย่างดี แต่เราก็ต้องสร้างพื้นที่ที่เป็นขอบเขตของเราเอาไว้เพื่อกันไม่ให้ตัวเองกลายเป็นคน Toxic ไปด้วย ฉะนั้นให้ทุกคนคิดดูว่าความ Toxic ที่เกิดขึ้นทั้งความคิด และพฤติกรรมแบบที่ไหนรับฟังแล้วรู้สึกแย่มาก ๆ ให้พยายามหลีกเลี่ยงที่จะเจอสถานการณ์นั้น ๆ อาจจะหาเหตุผลที่คิดว่ายอมรับได้บอกเขาก็ได้ค่ะ เพื่อเป็นการรักษาสุขภาพใจของเราให้ไม่พังนั่นเอง
ทำตัวให้นิ่ง หรือ ไม่สนใจ : ต้องบอกว่าความ Toxic ไม่เข้าใครออกใครเพราะถ้าเรากับคนนั้นเดินทางมาถึงจุดสุดท้ายที่แตกหัก แนะนำว่าให้หายใจเข้าและหายใจออกมีสติให้มาก และนิ่งหรือไม่ก็ไม่ต้องสนใจได้เลยจะดีมาก ถ้าทำไม่ได้อาจจะหาเพื่อหรือคนใกล้ตัวเข้ามาช่วยด้วยการพูดคุย สุดท้ายถ้าไม่ผลก็ให้เราพูดด้วยความจริงจังไปเลยว่าแบบนี้เรารู้สึกไม่โอเคนะ
เลิกคบตัดความสัมพันธ์ทุกรูปแบบ : เราเชื่อว่าคงไม่มีใครอยากให้ความสัมพันธ์ไม่ว่าจะในรูปแบบเพื่อน ครอบครัว หรือแฟนต้องตกอยู่ในความ Toxic ใช่ไหมคะ แต่หากเกิดขึ้นและสิ่งที่เขาเป็นมันกระทบกับเรามาก ๆ ทางเดียวที่ดีต่อสุขภาพจิตของเราคืออาจจะเลิกคบไปเลยถ้าเป็นเพื่อนหรือแฟน แต่ถ้าเป็นคนในครอบครัวก็อาจจะใช้วิธีรวมญาติแล้วค่อยเข้าไปเจอกันก็จะช่วยได้มากค่ะ
ทุกคนน่ารู้กันแล้วว่าความ Toxic ที่เราพูด ๆ กันมันจะมีพฤติกรรมแบบไหน หวังว่าเราจะระวังตัวเองให้ไม่กลายเป็นคน Toxic และเราต้องดูแลสุขภาพจิตของตัวเองไม่ให้คนที่เขามีพฤติกรรม Toxic มาทำร้ายได้เหมือนกัน ทั้งนี้ไม่ง่ายเลยที่เราจะเป็นคนมีจิตแข็งแต่เชื่อเรานะคะ ว่ามันสำคัญมาก ๆ ถ้าสุขภาพจิตของเราเสียไปทีกว่าจะซ่อมแซมกู้กลับมาได้ใหม่คือยากมาก และต้องใช้เวลาขึ้นอยู่กับสภาพแวดล้อมของเราในการรักษาตัวด้วยนั่นเอง เห็นไหมว่าน่ากลัวอยู่น้าา
บทความอื่น ๆ ที่น่าสนใจ
