Hot Dog ไม่ใช่แค่แท่งไส้กรอกอย่างที่หลายคนเข้าใจนะ แต่มันคือ ไส้กรอกที่วางอยู่ในขนมปังต่างหาก และถ้าคุณกำลังถือขนมปังที่มีไส้กรอกนอนอยู่ตรงกลาง ราดด้วยซอสมะเขือเทศหรือมัสตาร์ด แล้วกำลังสงสัยว่า “ทำไมของอร่อยแบบนี้ถึงชื่อว่า Hot Dog?” ยินดีด้วยครับ คุณกำลังถืออาหารที่มีประวัติทั้งจริง ทั้งฮา ทั้งเต็มไปด้วยตำนานมากที่สุดในโลกอยู่ในมือ
.
(1) กำเนิด Hot Dog
เรื่องของฮอตด็อกเริ่มต้นไกลจากอเมริกาไปถึงยุโรป โดยเฉพาะเยอรมนี เมืองแฟรงก์เฟิร์ตที่ชาวเมืองภูมิใจนำเสนอ “Frankfurter Würstchen” ไส้กรอกหมูล้วนที่ทำกันมาตั้งแต่ศตวรรษที่ 13 ส่วนอีกฝั่งหนึ่งในออสเตรีย เมืองเวียนนา (หรือ “Wien” ในภาษาเยอรมัน) ก็อ้างว่าตนเองคือผู้ให้กำเนิด “Wiener Würstchen” ที่ผสมหมูและเนื้อวัวในสูตรต้นตำรับ ทั้งคู่คือบรรพบุรุษของไส้กรอกที่เราเอามาเรียกกันง่ายๆ ว่า “hot dog” นั่นแหละ
.
(2) ไส้กรอกเฉย ๆ มันถือลำบาก
ช่วงกลางศตวรรษ ที่ 19 ชาวเยอรมันจำนวนมากอพยพข้ามน้ำข้ามทะเลมายังอเมริกา พวกเขาพกสูตรไส้กรอกติดมือมาด้วย และเริ่มขายในตลาดและงานแฟร์ทั่วเมืองใหญ่ โดยเฉพาะนิวยอร์กและชิคาโก จุดพลิกผันเกิดขึ้นเมื่อมีคนปิ๊งไอเดียว่า “เราจะให้ลูกค้าถือไส้กรอกร้อนๆ ยังไงดีโดยไม่ลวกมือ?” หนึ่งในคำตอบคือ Charles Feltman ชาวเยอรมันผู้ขายอาหารริมชายหาด Coney Island ในปี 1867 เขาคือคนที่เอาไส้กรอกใส่ในขนมปัง ขายพร้อมซอส เพื่อให้ลูกค้าถือกินได้ง่ายๆ โดยไม่ต้องใช้จานหรือช้อนส้อม
.
บางตำนานก็เล่าว่าชายอีกคนชื่อ Anton Feuchtwanger ขายไส้กรอกในงานแสดงสินค้า แต่เพราะเขาแจกถุงมือให้ลูกค้าจับกินแล้วลูกค้าชอบขโมยกลับบ้าน เลยต้องใช้ขนมปังแทน เรียกว่า “วิกฤตถุงมือ” ที่เปลี่ยนโลกอาหารไปตลอดกาล
.
(3) แล้วชื่อ “Hot Dog” มาจากไหนล่ะ?
นี่แหละคือส่วนที่งงอยู่หน่อย ๆ ช่วงปลายศตวรรษ ที่ 19 คำว่า “dog” ในภาษาอังกฤษเคยถูกใช้แซว ๆ กับตัวไส้กรอก เพราะในยุคนั้นมีข่าวลือว่า “บางเจ้าอาจจะใส่เนื้อหมา” อีกทั้งไส้กรอกเยอรมันบางยี่ห้อก็ใช้รูป “สุนัขพันธุ์ dachshund หรือหมาไส้กรอก” เป็นสัญลักษณ์ ทำให้คนอเมริกันเริ่มเรียกเล่นว่า “dachshund sausages” เพราะไส้กรอกยาวมีความคล้ายคลึงกับสุนัขพันธุ์เยอรมัน Dachshund ซึ่งถูกนำเข้ามาในอเมริกาในช่วงเวลาเดียวกัน
.
(4) ตำนานที่โด่งดัง
.
ตำนานที่โด่งดังที่สุดเล่าว่า Tad Dorgan นักวาดการ์ตูนของ New York Journal ไปดูการแข่งขันเบสบอลในปี 1901 แล้วเห็นคนขายไส้กรอกบนขนมปังตะโกนว่า “Get your dachshund sausages while they’re red hot!” พอ Tad จะวาดภาพลงหนังสือพิมพ์ เขานึกสะกดคำว่า “dachshund” ไม่ออก เลยเขียนว่า “Hot Dog!” แทน และภาพนั้น (แม้ต้นฉบับจะหายไปแล้ว) ก็กลายเป็นตำนานเล่าขานมาจนทุกวันนี้
.
(5) หักล้างตำนานจากหลักฐาน
.
ถึงตรงนี้เราคงเริ่มสงสัยกันแล้วว่า หรือจริง ๆ ชื่อ “Hot Dog” มันไม่ได้มาจากนักวาดการ์ตูนเลย? ใช่ครับ มีหลักฐานหลายชิ้นที่บ่งบอกว่าคำนี้โผล่ในหนังสือพิมพ์อเมริกามาก่อนที่ Tad Dorgan จะดังเสียอีก
.
นักนิรุกติศาสตร์กับนักล่าแหล่งอ้างอิงจำนวนมาก รวมถึงฐานข้อมูลของ Oxford English Dictionary (OED) และงานของ Barry Popik ต่างพบว่า คำว่า “hot dog” ปรากฏครั้งแรกในเอกสารตีพิมพ์ตั้งแต่ ปี 1884 ใน Evansville (Indiana) Daily Courier โดยมีประโยคหนึ่งว่า >“even the innocent ‘wienerworst’ man will be barred from dispensing hot dog on the street corner.”
.
พูดง่าย ๆ ตอนนั้นคนก็ใช้คำว่า “hot dog” กันแล้ว และหมายถึง “ไส้กรอกร้อน ๆ” ทั่วไป ไม่ใช่ชื่อแบรนด์หรือเมนูใหม่อะไรเลย ต่อมาในช่วง ทศวรรษ 1890 ก็เริ่มเห็นการใช้ในความหมาย “หนึ่งชิ้นฮอตด็อกในขนมปัง” เช่นใน Paterson Daily Press วันที่ 31 ธันวาคม 1892 ซึ่งเขียนถึงพ่อค้าผ่าขนมปังแล้วยัดไส้กรอกว่า >“the ‘hot dog’ was quickly inserted in a gash in a roll.”
แปลว่ากว่าที่ Dorgan จะวาดการ์ตูนในปี 1901 คำว่า “Hot Dog” ก็ใช้กันแพร่หลายแล้ว ทั้งในนิวยอร์ก ดีทรอยต์ และเมืองอื่น และภาพการ์ตูนที่ว่าเป็นจุดเริ่มต้นนั้น ไม่เคยถูกพบจริงเลยในคลังของ Library of Congress หรือ Smithsonian Magazine ยืนยันเช่นกันว่า เป็นเพียง “ตำนานสื่อ” ที่เล่าต่อกันมา
.
หรือพูดง่าย ๆ ว่า ชื่อ “Hot Dog” อาจจะเกิดขึ้นบนหัวมุมถนนนิวยอร์กในปี 1884 จากปากพ่อค้าไส้กรอกที่แค่ตะโกนขายของ ไม่มีใครคิดเลยว่า คำเล่น ๆ ในวันนั้น จะกลายเป็นตำนานอาหารโลกในวันนี้
.
แหล่งอ้างอิง Evansville Daily Courier (1884); Paterson Daily Press (1892); Oxford English Dictionary; Barry Popik (“Hot Dog” Etymology Files); Smithsonian Magazine; Wordorigins.org; Wikipedia / Library of Congress Archives.
