เตรียมตัวจกข้าวเหนียว พร้อมกับทำความรู้จักกับ 20 ศัพท์อาหารอีสาน อาหารสุดฮิตไม่ว่าจะไปที่ไหน เราก็มักจะเห็นร้านอาหารอีสานอยู่ทุกที่ หลายคนอาจจะยังไม่รู้จักศัพท์อาหารอีสาน ทั้งการออกเสียงและความหมายพร้อมกับหน้าตาอาหารแต่ละเมนู รับรองว่าต่อไปนี้สั่งอาหารให้อีสานแบบแซบ ๆ ได้เลย ไปเบิ่งกันโล้ดดด
1ข้าวเหนียวดำ
ถ้าหากนึกถึงภาคอีสานต้องนึกถึงข้าวเหนียวกันแน่นอนค่ะ ข้าวก่ำ หรือ ข้าวเหนียวดำ เมล็ดข้าวมีสีม่วงดำ นิยมรับประทานในรูปของขนมหวานมาก ถึงเป็นที่ไม่ได้รับความนิยมเท่ากับข้าวเหนียวขาว เแต่ข้าวเหนียวดำมีประโยชน์ทางโภชนาการสูงมากเลยทีเดียว
2ส้มตำ
อาหารขึ้นชื่อของภาคอีสานอย่าง ส้มตำ คนอีสานจะนิยมเรียกว่า ตำบักหุ่ง ในภาษาอีสานเรียก มะละกอ ว่า บักหุ่งหรือหมากหุ่ง มะละกอตำให้เข้าเครื่องกับปลาร้านัว ๆ เป็นเมนูที่กินง่าย อาหารหลักของคนอีสานกันเลยค่ะ
3ตำกระท้อน
กระท้อน หรือ หมากต้อง ในภาษาอีสาน เป็นการตำส้มตำลาวแบบใส่ลูกกระท้อนลงไปแทนเส้นมะละกอดิบ ตำให้เข้ากับเนื้อกระท้อนที่มีรสชาติเปรี้ยวชวนน้ำลายสอและปลาร้ายิ่งเพิ่มระดับความแซ่บเข้าไปอีก รสชาติจัดจ้าน โรยด้วยถั่วและปลากรอบเพิ่มความฟิน
4 ตำสัปปะรด
นอกจากส้มตำหลากหลายประเภทแล้ว ก็ยังมี ตำสัปปะรด ที่คนอีสานมักจะเรียกว่า ตำ - หมาก - นัด เนื่องจากภาษาอีสานเรียกสัปปะรดว่า หมากนัด ตำสัปปะรด คือ ส้มตำที่ใส่สับปะรดสุกแทนมะละกอดิบ คล้ายกับตำกระท้อน แต่จะมีความหวานอมเปรี้ยวซ่อนอยู่
5ส้มตำใส่ขนมจีน
หลายคนอาจจะคุ้นหน้า แต่ยังค่อยรู้จักชื่อเท่าไหร่ ตำซั่ว จากที่คนอีสานจะนิยมกินขนมจีนคู่กับส้มตำอยู่แล้ว ก็ได้เพิ่มความนัว ด้วยการนำเส้นขนมจีนเข้าไปตำเป็นลำดับสุดท้าย โดยตำไม่ให้เส้นขนมจีนเละจนเกินไป ขนมจีนจะเข้าเครื่องกับส้มตำมากกว่า การกินคู่กับส้มตำแบบปกติ
6เนื้อแดดเดียว
วิธีการถนอมอาหารอีกอย่างหนึ่งของชาวอีสานคือวิธีการตากแห้ง การทำซิ้นหลอดก็มีหลายสูตรแตกต่างกันไปตามแต่ละท้องถิ่น ซิ้นหลอด ภาษากลางนิยมเรียก เนื้อแดดเดียว นั่นเอง เป็นการนำเนื้อวัวหรือหมูมาตากจนแห้ง นำมาทอดหรือย่างให้สุก รสชาติเค็มแต่มีความกลมกล่อม กินคู่กับข้าวเหนียวร้อน ๆ หรือจะกินเป็นกับแกล้มก็เข้ากัน
7ซอยจุ๊
ซาซิมิภาคอีสาน ซอยจุ๊ หรือ เนื้อดิบ เป็นการหั่นเนื้อดิบ (เนื้อวัว) เป็นชิ้นบาง ๆ พอดีคำ จิ้มกับน้ำจิ้มแจ่ว กินกันสด ๆ เนื้อวัวก็ต้องสด ๆ จะมีความหวานจากเนื้อวัวในตัว มักเสิร์ฟพร้อมสะไบนางและตับ
8อ่อมเนื้อใส่เพลี๊ย
อุเพลี้ย หรือ อ่อมเนื้อ แต่มีเครื่องปรุงพิเศษที่ขาดไม่ได้คือขี้เพลี้ยหรือน้ำเพลี้ย มาจากลำไส้ของวัว ออกรสขมนิด ๆ แต่ก็ไม่ได้ขมมากจนเกินไป มีกลิ่นหอมเฉพาะตัว ใส่ผักพื้นบ้านหลายชนิด ใบชะพลู ข่า ตะไคร้ รสชาติกลมกล่อม ซดร้อน ๆ มีแฮงขนาด
9หน่อไม้ต้ม
หน่อไม้ วัตถุดิบยอดฮิตที่นอกจากจะนิยมนำมาแกงแล้ว ยังนิยมเอาหน่อไม้สดมาต้มจิ้มกินกับน้ำพริก ภาษาอีสานเรียกว่า เซิ้มหน่อไม้ แต่จะต้องต้มไม่ให้มีรสชาติขม สีออกเหลืองน่ากิน ตามสูตรของแต่ละบ้าน กินกับข้าวเหนียวหรือข้าวสวยได้ตามใจชอบ
10ปลาร้าบอง
แจ่วบอง ปลาร้ามาสับผสมกับเครื่องเทศให้เข้ากัน รสชาติจะออกเค็มและเผ็ด คล้ายน้ำพริกของทางภาคกลาง อาหารพื้นบ้านของชาวอีสาน ทำได้ง่าย กินง่าย จกข้าวเหนียวเเล้วจิ้มกิน ก็ทำให้อิ่มท้องได้ ปัจจุบันทำเป็นกระปุกสำเร็จรูป เป็นของฝาก เก็บไว้ได้นาน
11 ผักดอง
กิมจิภาคอีสาน คนอีสานก็จะเรียกกันว่า ส่ม - ผัก มีส่วนผสมของเกลือ ข้าวเหนียวสุกและน้ำซาวข้าว ทิ้งไว้ 2-3 วัน เพื่อรสชาติที่ดีและถือเป็นการถนอมอาหารอีกด้วย นิยมกินกับขนมจีน, ป่นปลาและน้ำพริก หรือจะตำใส่กับส้มตำก็ได้
12ตำขนุนอ่อน
ตำขนุนอ่อน หรือ ซุปบักมี่ คนอีสานนิยมเรียก ขนุน ว่า บักมี่ เมนูง่าย ๆ คล้ายยำ โดยการนำขนุนไปตำให้เข้าเครื่อง บางพื้นที่โขลกให้เข้ากับเนื้อปลา ปรุงรสเพิ่มความนัวด้วยน้ำปลาร้า กินกับข้าวเหนียวและผักสด
13ขนมจีน
ขนมจีน หรือ ข้าวปุ้น ถึงจะขึ้นชื่อว่าเป็นขนม แต่จริง ๆ แล้วขนมจีนเป็นอาหารคาวค่ะ มีทั้งแบบแป้งหมักและแป้งสด กินคู่น้ำยาลาว พร้อมผักสด รสชาติเผ็ดจัดจ้าน หอมกลิ่นปลาร้า หรือจะกินแบบง่าย ๆ ด้วยการราดน้ำปลาก็เป็นที่นิยม อีกทั้งบางท้องถิ่นก็นิยมกินขนมจีนแทนข้าว ทำให้อยู่ท้องได้เช่นกันค่ะ
14น้ำพริกปลา
ป่น ในภาษาอีสานแปลว่า ละเอียด ป่นปลา หรือ น้ำพริกปลา ปลาที่นิยมนำมาโขลก ปลาช่อน, ปลาดุก, ปลานิล, ปลาทูนึ่ง หรือปลาอื่น ๆ ที่หาได้จากในท้องถิ่น ไปเพิ่มรสชาติความนัวด้วยปลาร้า กินคู่กับผักสดหรือผักนึ่ง กินกับข้าวสวยหรือข้าวเหนียว
15ลูกตะคร้อ
บักค้อ เป็นชื่อเรียกภาษาอีสานของ ลูกตะคร้อ หรือ กาซ้อง คอส้ม มะเคาะ กาซ้อ ตะค้อ หมากค้อ เป็นต้น คนอีสานเรานิยมมาทำเป็นยำกินแบบง่าย ผสมน้ำปลา น้ำตาล พริกป่น และคลุกเคล้ากับลูกตะคร้อ รสชาติเปรี้ยว เป็นผลไม้ที่ชวนน้ำลายสอมาก ๆ เลยค่ะ
16ฟักทอง
บักอึ หรือ ฟักทอง พืชผักสวนครัวโบราณ นำมาประกอบอาหารได้ทั้งคาวหวาน ของหวานที่นิยมจากฟักทอง ฟักทองสังขยา ฟักทองเชื่อม ถ้าหากเป็นอาหารคาวจะนิยมนำมาลวกหรือนึ่ง กินกับน้ำพริก แกงเลียง แกงส้ม
17 ซุปมะเขือเปราะ
ซุปมะเขือเปราะ หรือ ซุปบักเขีย คล้ายน้ำพริก แต่ใช้มะเขือเปราะต้มสุกเคล้ากับเครื่อง มีกลิ่นหอมจากปลาร้า กินได้ทั้งข้าวสวยและข้าวเหนียว มีสรรพคุณช่วยแก้ท้องผูกได้อีกด้วย
18แหนมหมู
เมนูโปรดของหลายคน แหนมหมู เป็นการถนอมอาหารของชาวอีสาน การนำหนังหมูและเนื้อหมู คลุกเคล้าผสมกับกระเทียมบด ขึ้นอยู่กับแต่ละพื้นที่ หมักจนมีรสเปรี้ยว (คำว่า ส่ม ในภาษาอีสานแปลว่า เปรี้ยว) ระดับความเปรี้ยวขึ้นอยู่กับระยะเวลา ห่อด้วยใบตองสด กินเล่นหรือนำไปประกอบอาหาร เพิ่มรสชาติด้วยพริกและกระเทียมสดเป็นเครื่องเคียง
19คันแทนา
อาหารอีสานที่หากินได้ยาก คันแทนา ส่วนหนึ่งของเครื่องในวัว บริเวณกะเพราะอาหาร สามารถประกอบอาหารได้หลายอย่าง ทอด ลวก ต้ม กินคู่กับแจ่วและข้าวเหนียวร้อน ๆ
20ห่อหมกลูกอ๊อด
อาหารอีสานตามฤดูกาล ส่วนใหญ่แล้วที่มีเฉพาะหน้าฝน หมกลูกอ๊อด หรือ ลูกกบ ทำความสะอาดเอาส่วนที่ไม่ต้องการออก หลังจากนั้นนำมาปรุงรสใส่เครื่องเทศต่าง ๆ เช่น ตะไคร้ ใบหอม พริกสด ตามใจชอบ ห่อด้วยใบตอง ย่างบนไฟอ่อน ๆ แซ่บอีหลี
ทำความรู้จักกับกับศัพท์อาหารอีสานกันแล้ว แต่ละเมนูเห็นแล้วน้ำลายแตกซ๊วด ๆ แฮง สุดท้ายนี้ขอฝากเพจ ขอนแก่น กินอะไรดี? ไว้ในอ้อมอกอ้อมใจพี่น้องทั้งหลาย จะได้ไม่พลาดทุกความเคลื่อนไหวของจังหวัดขอนแก่น และจังหวัดใกล้เคียงเด้ออ
