วันไหว้พระจันทร์ประจำปี 2566 ใกล้เข้ามาแล้ว สำหรับในปีนี้จะตรงกับวันที่ 29 กันยายน 2566 ใครที่ไม่อยากวิ่งวุ่นรีบหาของมาไหว้ ต้องมาเช็กลิสต์กับ Wongnai แล้วนะ นอกจากจะถ่ายทอดหมดเปลือกถึงวิธีไหว้พระจันทร์ 2566 นี้แล้ว ยังเตรียมตำนานและความเป็นมาของวัน “วันไหว้พระจันทร์” มาให้เพื่อน ๆ ได้รู้กันด้วย ทำไมต้องพระจันทร์? ทำไมมีกระต่าย? ไหว้แล้วจะปังอย่างไร? ขนมไหว้พระจันทร์มาจากไหน? ทุกคำถามจะถูกเผยให้เพื่อน ๆ ได้รู้กันอย่างแน่นอน ไปลุยกันเลยดีกว่า!
วิธีไหว้พระจันทร์ปี 2566 ไหว้เสริมโชคลาภ รับทรัพย์ตลอดทั้งปี!
1.ตำนานและความเป็นมาของวันไหว้พระจันทร์
วันไหว้พระจันทร์ หรือ Moon Festival หรือที่ชาวจีนจะเรียกกันว่า จ้งเชี่ยวเจี๋ย (中秋节) และมีอีกชื่อหนึ่งว่า “ศารทวิษุวัต” คือวันกลางฤดูใบไม้ร่วงของชาวจีนที่ทุกคนจะออกมาเฉลิมฉลองกัน ครอบคลุมทั้งประเทศจีน ญี่ปุ่น ฮ่องกง สิงคโปร์ รวมถึงมาเลเซีย ด้วย โดยในช่วงวันดังกล่าว ชาวจีนจะกลับบ้านไปหาครอบครัว กินข้าวร่วมกันและซื้อ “ขนมไหว้พระจันทร์” มาดื่มด่ำไปพร้อม ๆ กับการชื่นชมดวงจันทร์และไหว้พระจันทร์ในยามค่ำคืน รวมถึงการประดับประดาด้วย “โคมไฟ” สีสันต่าง ๆ ให้สวยงามด้วย เป็นเทศกาลที่อยู่มาอย่างยาวนานกว่า 3,000 ปีมาแล้ว
แล้ว “เทศกาลไหว้พระจันทร์” นั้นมีที่มาจากไหนกันล่ะ? ตำนานที่เล่าขานกันมาได้เคยกล่าวถึง “โฮ่วยี่” ชายผู้ได้รับบัญชาจากสวรรค์ให้มายิงดวงตะวันให้ดับลง เพราะครั้งหนึ่ง โลกเคยมีดวงอาทิตย์ถึง 10 ดวง เขาค่อย ๆ ทำภารกิจยิงดวงตะวันไปทีละดวง และในระหว่างอยู่บนโลก เขาได้พบกับ “ฉางเอ๋อ” พวกเขาตกหลุมรักกันและตัดสินใจแต่งงานและครองรักกันเรื่อยมาจนภารกิจยิงตะวันสำเร็จในท้ายที่สุด ผู้คนต่างสรรเสริญเขาและยกให้เขาเป็นอาจารย์
วันหนึ่งเขาตัดสินใจว่าอยากที่จะใช้ชีวิตกับศรีภรรยาตลอดไป จึงเดินทางไปขอ “น้ำอมฤต” จากพระพันปีแห่งทิศตะวันตก เพื่อแบ่งกันดื่มให้ทั้งคู่เป็นอมตะในคืนวันพระจันทร์เต็มดวง แต่แล้วลูกศิษย์คนหนึ่งของโฮ่วยี่เกิดโลภและอยากได้น้ำยาไว้เอง จึงบังคับข่มขู่ฉางเอ๋อให้มอบน้ำยาแก่ตนในระหว่างที่โฮ่วยี่ออกไปล่าสัตว์กับลูกศิษย์คนอื่น ๆ แต่นางไม่ยอมจำนนและตัดสินใจดื่มน้ำยาทั้งหมด ร่างของนางค่อย ๆ ลอยไปบนฟ้าและกลายเป็นอมตะอยู่บนดวงจันทร์ในที่สุด
โฮ่วยี่ที่ได้รับรู้เรื่องราวในภายหลังก็เสียใจอย่างมาก จึงตัดสินใจเซ่นไหว้พระจันทร์ด้วยบรรดาผลไม้ที่ภรรยาของเขาชอบในทุก ๆ ปีจนถึงวันที่เขาสิ้นอายุขัย และกลายเป็นดวงอาทิตย์ที่อยู่คู่ดวงจันทร์ตลอดไปในที่สุด
2. มีพระจันทร์ แล้วทำไมต้องมีขนมไหว้พระจันทร์?
ถ้าไม่มีขนมไหว้พระจันทร์ วันไหว้พระจันทร์ก็คงไม่มีเช่นกัน ว่ากันว่า ขนมทรงกลมมีลายสอดไส้หลากรสชนิดนี้ มีตำนานเล่าขานกันมาว่า ในปี ค.ศ.1911 ช่วงที่มองโกลยึดครองจีน ได้เกิดกลุ่มกบฏชาวจีนคิดล้มล้างพวกมองโกล โดยการทำขนมและซ่อนกระดาษที่มีข้อความว่า “คืนนี้เวลายาม 3 ให้ร่วมกันสังหารชาวมองโกลให้หมด” ลงไปในไส้ขนม และส่งต่อกันไปในทุก ๆ บ้าน ซึ่งในตอนนั้นทหารมองโกลไม่ได้เอะใจอะไร เพราะคิดว่าเป็นการส่งขนมให้กันตามประเพณีปกติของจีน จนมาช่วงเวลายาม 3 ของวันนั้น ทหารมองโกลจึงถูกสังหารเรียบ ทำให้ชาวจีนได้รับเอกราช และได้มีการสถาปนาจัดตั้งราชวงศ์หมิงขึ้น พร้อมกำหนดวันนั้นให้เป็นวันไหว้พระจันทร์ จนกลายมาเป็นที่มาของพิธีสำคัญและขนมไหว้พระจันทร์ในทุกวันนี้นั่นเอง
ส่วนใครสงสัยว่าทำไมขนมไหว้พระจันทร์ต้องมีไส้ เรื่องมันเป็นอย่างนี้ ไส้ดั้งเดิมของขนมไหว้พระจันทร์นั้น ต่างมีความหมายในภาษาจีนไปในทางมงคลทั้งสิ้น ไม่ว่าจะเป็น
- ไข่แดง ที่หมายถึง พระจันทร์เต็มดวง แทนฉางเอ๋อบนดวงจันทร์
- ถั่วแดง ที่หมายถึง ความกล้าหาญอย่าง โฮ่วยี่ ที่พิชิตดวงอาทิตย์ทั้ง 9
- เกาลัด ที่หมายถึง สิ่งซึ่งเป็นที่รัก
- โหงวยิ้ง น่าจะเคยได้ยินกันบ่อย มันคือ เมล็ด 5 ชนิดที่ได้แก่ เมล็ดแตงโม วอลนัท อัลมอนต์ งาขาว และ เม็ดมะม่วงหิมพานต์ ที่สื่อถึงความอุดมสมบูรณ์
3.ความหมายที่แท้จริงของการไหว้พระจันทร์
จากตำนานความเชื่อที่เล่าไป วันไหว้พระจันทร์ ถือเป็นวันแห่งชัยชนะ วันแห่งการรวมตัว ความกลมเกลียวสามัคคี ปัจจุบันในวันไหว้พระจันทร์ ผู้คนจึงต่างพากันมารวมญาติ เพื่อแสดงความรักใคร่กลมเกลียวกันในครอบครัวนั่นเอง
อีกทั้งชาวจีนยังยกให้ “พระจันทร์” เป็นสื่อกลางของการคิดถึงซึ่งกันและกัน สำหรับคนที่จากบ้านมาไกล การได้แหงนหน้ามองพระจันทร์ถือเป็นการส่งความคิดถึงกลับไปให้กับคนที่เรารักได้ เหมือนกันกับเพลง “The Moon Represents My Heart” ของเติ้งลี่จวิน ยังไงอย่างงั้น
นอกจากนี้ ช่วงเทศกาลไหว้พระจันทร์ยังอยู่ในช่วงหลังเก็บเกี่ยวพืชผล จึงทำให้วันไหว้พระจันทร์และขนมไหว้พระจันทร์ถือเป็นสัญลักษณ์แห่งความสมบูรณ์และมั่งคั่ง ไหว้แล้วจะเกิดสิ่งดี ๆ นั้นกับตัวเราเอง
และในทางโหราศาสตร์ พระจันทร์คือตัวแทนแห่งโชคลาภและเสน่ห์เมตตา การไหว้พระจันทร์จึงเชื่อว่าเป็นการเสริมสิริมงคล พร้อมทั้งเรื่องโชคลาภและเมตตามหานิยมไปในตัว
4.ของไหว้พระจันทร์มีอะไรบ้าง แม่นางฉางเอ๋อชอบกินอะไร?
ของไหว้พระจันทร์จะใช้ของไหว้คล้าย ๆ กับการไหว้เจ้าทั่วไป คือต้องมีธูป, เทียน, กระถางธูป, กระดาษเงิน-ทอง, ดอกไม้สด 1 คู่, น้ำชา และน้ำสะอาด แต่จะมีของไหว้พิเศษที่ใช้สำหรับไหว้พระจันทร์โดยเฉพาะคือ
ผลไม้ที่มีชื่อและความหมายมงคล : ทับทิม (ลูกเต็มบ้านหลานเต็มเมือง), แอปเปิล (ความสงบสุข), องุ่น (ความเพิ่มพูน), ส้ม (ความมงคล) และสาลี่ (มีแต่เรื่องดี ๆ เข้ามาในชีวิต) *ไม่ควรใช้ผลไม้ที่มียางหรือมีหนาม
อาหารเจชนิดแห้ง : เห็ดหอม, วุ้นเส้น, สาหร่ายทะเล, ดอกไม้จีน และฟองเต้าหู้
ขนมหวาน : ขนมไหว้พระจันทร์, ขนมเปี๊ยะ, สาคูแดง, ขนมโก๋สีขาว *ควรใช้ขนมที่มีรูปทรงกลมเหมือนพระจันทร์
โคมไฟ : เพื่อใช้สำหรับจุดไฟ เพราะเปรียบเหมือนชีวิตที่สว่างไสว
ของใช้ส่วนตัวของผู้หญิง : ชุดเครื่องแป้ง, เครื่องสำอาง, เครื่องประดับ, เครื่องแต่งกายของผู้หญิง, ตลับแป้ง และน้ำหอม *ของที่มีการสื่อว่ามีเสน่ห์สวยงาม เพราะพระจันทร์เปรียบเหมือนเป็นเพศหญิง
ต้นอ้อย 1 คู่ : เพื่อใช้สำหรับทำเป็นซุ้ม
โดยส่วนใหญ่ในตำราต่าง ๆ ทั่วไป แนะนำให้จุดธูป 3 ดอก หรือ 5 ดอก โดยใช้การอิงจากผลไม้ เช่น ถ้าหากไหว้ด้วยผลไม้ 5 ชนิด ก็ควรใช้ธูป 5 ดอก หรือถ้าบ้านไหนใช้ธูปพิเศษ เช่น ธูปมังกรดอกใหญ่ ก็สามารถจุดธูปดอกใหญ่ดอกเดียวได้เลย
5.แล้วเราจะไหว้พระจันทร์กันที่ไหนได้บ้างนะ?
สำหรับสถานที่ไหว้พระจันทร์ในช่วงค่ำควรเลือกที่กลางแจ้ง เช่น ลานบ้าน หน้าบ้าน หรือดาดฟ้า ตั้งโต๊ะทำซุ้มต้นอ้อยและโต๊ะวางของไหว้ให้เสร็จเรียบร้อยในช่วงก่อนพระอาทิตย์ตกดินหรือก่อนที่พระจันทร์จะลอยขึ้นบนท้องฟ้า โดยหันหน้าไปทางทิศตะวันออก
6.ฤกษ์ไหว้พระจันทร์ ควรไหว้กี่โมง
ในส่วนของฤกษ์ไหว้พระจันทร์แบ่งออกได้เป็น 3 ช่วงเวลาด้วยกัน นั่นก็คือ ไหว้เทพเจ้าช่วงเช้า (ช่วง 7.00 น. - 9.00 น.), ไหว้บรรพบุรุษช่วงสาย (ช่วง 10.00 น. - 12.00 น.) และไหว้เจ้าแม่ช่วงค่ำ (ช่วง 19.00 น. - 23.00 น.)
*แต่ทั้งนี้ทั้งนั้น หากถ้าใครไม่สะดวกไหว้ทั้ง 3 ช่วงเวลา สามารถเลือกไหว้เจ้าแม่เฉพาะช่วงหัวค่ำเพียงอย่างเดียวก็ได้ โดยจัดเตรียมซุ้มต้นอ้อย และโต๊ะวางของไหว้ให้เสร็จก่อนพระอาทิตย์ตกดิน จากนั้นค่อยทำพิธีเมื่อพระจันทร์เริ่มขึ้น และเก็บโต๊ะพร้อมของไหว้ก่อนที่พระจันทร์จะเลยศีรษะไป หรือเมื่อเทียนดอกใหญ่ดับลง
7.ขั้นตอนวิธีไหว้พระจันทร์
เมื่อเตรียมของไหว้ เตรียมสถานที่ และดูฤกษ์ต่าง ๆ เรียบร้อยแล้ว ก็สามารถเริ่มต้นขั้นตอนพิธีไหว้พระจันทร์ต่าง ๆ ได้ดังนี้
- ไหว้เทพเจ้าช่วงเช้า (ช่วง 7.00 น. - 9.00 น.) : จัดเตรียมของไหว้เหมือนไหว้เจ้าตามปกติ แต่เพิ่มขนมไหว้พระจันทร์, ขนมโก๋ และขนมเปี๊ยะ
- ไหว้บรรพบุรุษช่วงสาย (ช่วง 10.00 น. - 12.00 น.) : จัดเตรียมของไหว้เหมือนไหว้บรรพบุรุษตามปกติ แต่เพิ่มขนมไหว้พระจันทร์, ขนมโก๋ และขนมเปี๊ยะ
- ไหว้เจ้าแม่ช่วงค่ำ (ช่วง 19.00 น. - 23.00 น. เมื่อดวงจันทร์เริ่มขึ้นบนท้องฟ้า) : จัดเตรียมอาหารเจแห้ง 5 อย่าง, ขนมไหว้พระจันทร์ (ไส้อะไรก็ได้ที่ไม่ใช่เนื้อสัตว์และไข่), ขนมโก๋, ผลไม้, น้ำสะอาด, น้ำชา, กระดาษเงิน-ทอง, ธูป 3 ดอกหรือ 5 ดอก หรือธูปมังกรดอกใหญ่ดอกเดียว และเทียนแดงคู่ โดยเริ่มจัดซุ้มและโต๊ะของไหว้ เอาต้นอ้อยมาทำเป็นซุ้ม หันไปทางทิศตะวันออก พร้อมติดโคมไฟแดงประดับ และจัดโต๊ะวางของไหว้ให้ครบถ้วนสวยงาม
อธิษฐานขอพรเรื่องความรัก ความมีเสน่ห์ การได้รับความเมตตา หน้าที่การงาน รวมทั้งโชคลาภ และหลังเสร็จพิธีเมื่อธูปและเทียนดับลง ให้นำขนมไหว้พระจันทร์มาแบ่งกินกันในครอบครัว โดยต้องนำมาหั่นแบ่งให้เท่ากับจำนวนคนในครอบครัว ห้ามขาดหรือเกิน และแต่ละชิ้นที่แบ่งต้องมีขนาดที่เท่า ๆ กัน เพื่อความเป็นสิริมงคลแก่ทุกคนในครอบครัว
และนี่ก็คือ ความลับของวันไหว้พระจันทร์ และวิธีไหว้พระจันทร์ 2566 ที่นำมาฝากกัน ด้วยยุคสมัยที่เปลี่ยนไป เราอาจจะไม่ต้องเตรียมการยกใหญ่จนเกินไปก็ได้ แนะนำว่าจัดเตรียมการไหว้เท่าที่เราไหวก็เพียงพอแล้ว เพราะเอาเข้าจริง ๆ การไหว้พระจันทร์นั้นเป็นเพียงทางหนึ่งที่จะนำพาจิตใจที่ผ่องใส สงบ มีสติ มีสมาธิและมีปัญญา มาให้ สิ่งเหล่านี้แหละที่จะทำให้เพื่อน ๆ ประสบความสำเร็จ มีความสุข มีแต่คนรักคนชอบ สิ่งสำคัญคือตัวเรานั่นเอง เพื่อน ๆ เตรียมรับพลังจากดวงจันทร์กันแล้วหรือยัง?
ติดตามบทความที่เกี่ยวข้องต่อได้ที่
