Highlight
- รู้จัก “หอย” ให้มากขึ้น
- ลักษณะทั่วไป “หอย”
- สิ่งที่ควรรู้เกี่ยวกับ “หอย”
- Did you know? รู้ไหม? “หอย” ก็มีตา
- 8 ชนิดของหอยที่นิยมกินกัน! มีลักษณะแบบไหน จังหวัดที่จับได้ เมนูที่นำมาทำ และประโยชน์ของหอยที่น่ารู้
ไปแถวสมุทรปราการทีไรต้องเช็กอินร้านอาหารทะเลทุกครั้ง และเมนูที่ถ้าไม่ได้ลองต้องเสียใจคงหนีไม่พ้นก็ “หอย” ไม่ว่าจะผัด ต้ม ทอด ลวก สั่งมาเติมช่องว่างในท้องตลอด แล้วเพื่อน ๆ รู้ไหมว่า “หอย” สด ๆ ที่ขึ้นจากทะเล มันมีที่มาจากไหน? ลักษณะเด่นของมันคืออะไร? มันมีตาหรือเปล่า? แล้วหอยมีกี่ชนิดกันนะที่เรานิยมกินกัน และจังหวัดที่จับชนิดหอยต่าง ๆ เหล่านี้ได้คือจังหวัดอะไร ? ซึ่งนอกจากจะอร่อยแล้วยังมีประโยชน์ของหอยหลาย ๆ อย่างที่คาดไม่ถึงอีกด้วย เอาล่ะ! ไม่รอช้า อยากรู้ก็ตอบให้จ้า :)
1รู้จัก "หอย" ให้มากขึ้น
“หอย” เป็นชื่อสามัญในภาษาไทยของสัตว์ไม่มีกระดูกสันหลังในไฟลัมมอลลัสกา (Mollusca) อาศัยอยู่ได้ทั้งบนบก และในน้ำ จุดเด่นคือ มีเปลือกที่เป็นแคลเซียมแข็ง ใช้ห่อหุ้มลำตัว ปกติแล้วสามารถแบ่งออกได้เป็น 2 จำพวกใหญ่ ๆ คือ “หอยเปลือกเดียว” (Gastropoda) เช่น หอยหวาน และ “หอยเปลือกคู่” (Bivalvia) เช่น หอยแครง
2ลักษณะทั่วไปของ "หอย"
ลักษณะทั่วไปของ “หอย” หรือสัตว์ในจำพวกหอย คือ มีเนื้อนุ่ม มีเปลือกห่อหุ้มร่างกายอยู่ชั้นนอก มีแผ่นเนื้อ (Mantle) ซึ่งทำหน้าที่สร้างเปลือกอยู่ชั้นใน มีตีนเป็นกล้ามเนื้อที่แข็งแรงใช้สำหรับเคลื่อนที่ แม้จะพูดไม่ได้แต่หอยก็มีหัวใจ เส้นเลือดดำ เส้นเลือดแดง และมีเหงือกสำหรับใช้หายใจในน้ำ นอกจากนี้ยังมีลำไส้ อวัยวะขับถ่าย และอวัยวะสืบพันธุ์ มีประสาทสำหรับดมกลิ่น และสัมผัสรับความรู้สึกต่าง ๆ อีกด้วย
3สิ่งที่ควรรู้เกี่ยวกับ "หอย"
“หอย” ถือเป็นสัตว์ที่กำเนิดมาตั้งแต่ยุคก่อนประวัติศาสตร์ ถือเป็นสัตว์ที่ไม่มีกระดูกสันหลังที่มีสายพันธุ์ที่หลากหลายมากที่สุดรองจากแมลง ปัจจุบันนี้พบแล้วไม่ต่ำกว่า 100,000 ชนิด มีการพิสูจน์พบว่าเปลือกหอยสามารถคงรูปร่างอยู่ได้นานถึง 75 ล้านปีเลยล่ะค่ะ! สุดยอดดดด!
3.1Did you know รู้ไหม ? หอยก็มีตา!
เคยคิดอยู่เหมือนกันว่าสัตว์จำพวกหอย มีตารึเปล่าน้าาา อันที่จริงแล้ว หอยก็มีตาเหมือนกันค่ะ อย่างเช่น หอยเชลล์ มีแถวของดวงตาเกือบ 200 อัน อยู่บริเวณขอบของแผ่นเนื้อหรือ Mantle ซึ่งตาของหอยค่อนข้างซับซ้อนมาก โดยมันสามารถรับรู้การเคลื่อนไหวและทิศทางของแสงได้ด้วย (วิวัฒนาการของหอยยังไม่ได้สูงขนาดมีดวงตาเห็นภาพได้อย่าชัดเจนเหมือนคน แต่มันมี Photoreceptor ที่บริเวณขอบรอบ ๆ สังเกตเวลาที่หอยยังเป็น ๆ เวลายื่นมือไปใกล้ ๆ มันจะปิดฝาเอง)
48 ชนิดของหอยที่นิยมกินกัน!
พูดกันไปแล้วว่าหอยมีหลายชนิดมาก ๆ แต่ที่เราคนไทยนิยมกินกันนั้นจะมีอยู่ไม่กี่ชนิดค่ะ ซึ่งหอยที่รสชาติดี เหมาะสำหรับเป็นอาหารมักเป็นหอยกาบคู่ ส่วนหอยที่เปลือกมีรูปร่าง ลักษณะ และสีสันงดงาม เหมาะสำหรับใช้เป็นเครื่องประดับ หรือเก็บรักษาไว้ดูเล่น มักเป็นหอยกาบเดี่ยว วันนี้เรามาดูกันว่าชนิดของหอยที่เรากินกันทุกวันนั้น… นอกจากจะอร่อยแล้วยังมีสรรพคุณอย่างไร พบมากที่จังหวัดไหน และเมนูเด็ดน่าโซ้ยมีอะไรบ้าง!
4.1หอยนางรม
ลักษณะของหอย : เป็นหอยทะเลกาบสอง 2 ฝา มีกาบหนาแข็ง ซึ่งฝาทั้งสองมีขนาดไม่เท่ากัน บางชนิดมีสีน้ำตาล หรือสีเทา กาบบนจะใหญ่และแบนกว่ากาบล่าง ส่วนกาบล่างที่มีลักษณะโค้งเว้านี้ จะเป็นส่วนที่มีตัวหอยติดอยู่
จังหวัดที่จับได้ : สุราษฎร์ธานี
เมนูแนะนำ : หอยนางรมทรงเครื่อง ยำหอยนางรม
สรรพคุณ : เพิ่มสมรรถภาพทางเพศ, ลดระดับไขมันในเลือด
4.2หอยแมลงภู่
ลักษณะของหอย : สีของเปลือกเปลี่ยนไปตามสภาพการอยู่อาศัยค่ะ ถ้าอยู่ใต้น้ำตลอดเวลามีสีเขียวอมดำ ถ้าอยู่บริเวณน้ำขึ้นน้ำลง ถูกแดดบ้างเปลือกจะออกเหลือง เปลือกด้านนอกมีสีเขียว ส่วนท้ายจะกว้างกว่าส่วนหน้า เนื้อหอยมีสีเหลืองนวลหรือสีส้ม มีหนวดหรือเส้นใยเหนียวสำหรับเกาะหลักเรียกว่า เกสร หรือ ซัง
จังหวัดที่จับได้ : จังหวัดชายฝั่งทะเล ทั้งในบริเวณชายฝั่งของอ่าวไทยและอันดามัน เช่น ชลบุรี ชุมพร สมุทรสาคร สมุทรสงคราม รวมถึงชายฝั่งภาคตะวันออก เช่น ชลบุรี และทางใต้ เช่น ระนอง
เมนูแนะนำ : หอยแมลงภู่อบใบโหระพา, หอยทอด
สรรพคุณ : ธาตุเหล็กสูง ป้องกันโรคโลหิตจาง, มีแคลอรีต่ำ เหมาะสำหรับผู้ที่ต้องการลดน้ำหนัก
4.3หอยแครง
ลักษณะ : ลักษณะของฝาบนและฝาล่างเหมือนกัน ลำตัวหุ้มด้วยเปลือกหินปูนหนา แข็ง เปลือกมีสีน้ำตาลอมดำ แต่ถ้าอยู่ในน้ำตื้นจะมีสีขาว เปลือกหุ้มมีลักษณะค่อนข้างกลม แผ่นเปลือกโค้งเป็นรูปครึ่งวงกลม หอยขนาดใหญ่ได้ถึง 7 ซม. ภายในเปลือกเป็นลำตัวของหอย ตัวหอยมีสีน้ำตาลแดง คล้ายเลือดมนุษย์เพราะมีสารฮีโมโกลบิน มีกล้ามเนื้อยึดเปลือกแน่น
จังหวัดที่จับได้ : ชลบุรี, เพชรบุรี, สุราษฎร์ธานี, ปัตตานี
เมนูแนะนำ : หอยแครงลวก, ยำหอยแครง
สรรพคุณ : ป้องกันภาวะโลหิตจางได้เป็นอย่างดี ยืดอายุการเสื่อมสภาพของผิวพรรณ
4.4หอยลาย
ลักษณะ : หอยสองฝาที่มีขนาดฝาทั้งสองเท่ากัน เปลือกหอยมีรูปร่างยาวรี ค่อนข้างบาง ผิวเปลือกด้านนอกเรียบเป็นมัน และมีลายเป็นตาข่ายสีน้ำตาล ส่วนผิวเปลือกด้านในมีลักษณะเรียบสีขาว
จังหวัดที่จับได้ : ชลบุรี สมุทรปราการ และตราด
เมนูแนะนำ : ผัดหอยลาย, หอยลายอบเนยกระเทียม
สรรพคุณ : อุดมไปด้วยสังกะสี โครเมียม และทองแดง ช่วยในการต่อต้านสารอนุมูลอิสระ อีกทั้งยังช่วยคืนความอ่อนเยาว์ให้กลับคืนสู่ผิว
4.5หอยหวาน
ลักษณะ : เป็นหอยฝาเดียว ทรงรีผิวเรียบ เปลือกค่อนข้างหนา พื้นเปลือกมีสีขาวและมีทางสีน้ำตาล 3 แถว แต้มสีน้ำตาลดำ บนที่หัวมีหนวด 1 คู่ มีตา 1 คู่ มีงวงยาว ช่วยในการกินอาหาร
จังหวัดที่จับได้ : ระยอง พัทยา ชลบุรี
เมนูแนะนำ : หอยหวานเผา, หอยหวานอบสมุนไพร
สรรพคุณ : อัดแน่นไปด้วยโปรตีน กรดไขมันที่จำเป็นต่อร่างกาย กรดไขมันชนิดไม่อิ่มตัวที่สำคัญอย่าง อีพีเอ และ ดีเอชเอ มีส่วนช่วยในการป้องกันโรคเสื่อมต่าง ๆ
4.6หอยหลอด
ลักษณะ : เปลือกคล้ายใบมีดโกนบาง มีสีเขียว เขียวอมเหลือง หรือน้ำตาลอมเหลือง ประกบกันเป็นรูปทรงกระบอกแต่ไม่สนิท ยังมีช่องเปิดทั้งด้านหน้าและด้านท้าย มีเอ็นยึดฝาทั้งสองและมีฟัน 2 - 3 ซี่ มีเท้าเป็นแท่งกลมใหญ่อยู่ที่ส่วนปลายด้านหนึ่ง และมีท่อน้ำเข้าและท่อน้ำออกอยู่ที่ส่วนปลายของอีกด้านหนึ่ง
จังหวัดที่จับได้ : ตราด จันทบุรี สมุทรปราการ สมุทรสาคร สมุทรสงคราม และเพชรบุรี
เมนูแนะนำ : หอยหลอดผัดฉ่า
สรรพคุณ : อุดมไปด้วยวิตามินเอ วิตามินบี 1, 2, 3 วิตามินซี วิตามินดี ช่วยรักษาสมดุลธาตุต่าง ๆ ในร่างกาย
4.7หอยตลับ
ลักษณะ : เปลือกหนา ผิวเปลือกเป็นมันเงาสวยงาม มีสีและลวดลายต่าง ๆ กัน ตั้งแต่สีขาวเรียบ สีครีม ลายสีน้ำตาลอ่อน ไปจนถึงสีน้ำตาลเข้ม
จังหวัดที่จับได้ : หัวหิน ระยอง ประจวบคีรีขันธ์ สงขลา และสุราษฎร์ธานี
เมนูที่นำมาทำ : หอยตลับผัดฉ่า, หอยตลับอบใบโหรพา
สรรพคุณ : บำรุงตับ ช่วยลดความดันโลหิต และเบาหวาน
4.8หอยเชลล์
ลักษณะ : มีลักษณะแผ่กว้างเกือบเป็นรูปวงกลม ดูคล้ายพัดใบตาล เปลือกแบนและบาง ฝาเปลือกแต่ละข้างมีขนาดเท่ากัน ผิวภายนอกของเปลือกมีลักษณะเนียนเรียบ มีเส้นกล้ามเนื้อยึดฝาขนาดใหญ่
จังหวัดที่จับได้ : ระยอง สงขลา และสมุทรสงคราม
เมนูที่นำมาทำ : หอยเชลล์อบเนย, หอยเชลล์ย่างชีส
สรรพคุณ : อุดมไปด้วยแร่ธาตุแมกนีเซียม และโพแทสเซียมที่สามารถช่วยลดความดันโลหิตได้
นอกจากเมนูหอยจะอร่อยแล้ว ยังได้ประโยชน์ของหอยที่แฝงมาอย่างไม่รู้ตัวเลยนะคะ เรียกได้ว่าหอยเป็นสัตว์น้ำที่มีคุณค่าทางอาหารไม่น้อยกว่าสัตว์น้ำจำพวกปลา ปู และกุ้ง เลยค่ะ เอาล่ะ...มาทวนกันอีกรอบว่าดีกว่าค่ะ ว่าแต่ละชนิดมีประโยชน์อย่างไรบ้าง :) ก่อนจากกัน ถ้าเพื่อน ๆ คนไหนชอบกินหอยแครง น้องหลุมดำขอแนะนำ 5 เทคนิค เลือกหอยแครงให้ถูกปาก ลวกความสุกให้ถูกใจ! รับรองฟินแน่นอนจ้าาา
หรือใครที่อยากอ่านบทความที่เกี่ยวข้องอื่น ๆ ได้ที่นี่เลยค่ะ
- วิธีทำ “ยำหอยแครง” พร้อมน้ำยำรสแซ่บ
- วิธีทำ “ก้อยหอยนางรม” เคล้าสมุนไพรแซ่บ ๆ
- วิธีทำ “หอยลายผัดน้ำพริกเผา” เมนูเด็ดสุดนัวร์
- 20 สูตร “เมนูหอย” ทำกินเองฟิน ๆ หรือทำขายก็เข้าท่า!
บรรณานุกรม
- ไทยรัฐฉบับพิมพ์, (2560). “หอยเชลล์มีดวงตาที่น่าทึ่งถึง 200 ตา” เข้าถึงได้จาก https://www.thairath.co.th/content/1149978 สืบค้น 20 สิงหาคม 2561.
- ปศุสัตว์, (2555). “หอยแมลงภู่ และการเลี้ยงหอยแมลงภู่” เข้าถึงได้จาก http://pasusat.com/ สืบค้น 20 สิงหาคม 2561.
- Plookpedia, (2560). “หอยในประเทศไทย” เข้าถึงได้จาก http://www.trueplookpanya.com/knowledge/content/59876 สืบค้น 20 สิงหาคม 2561.
